زانو درد ناگهانی و تیز اغلب نشان دهنده آسیب جدی در زانو است. صرف نظر از سن، اکثر مردم در مقطعی از زندگی خود زانو درد را تجربه می کنند. افراد مسن ممکن است به دلیل دلایل متعددی که اغلب به سنشان مربوط است، زانو درد و ناراحتی را تجربه کنند و همچنین افراد جوانتر نیز معمولاً علائم مشابهی را به دلیل ورزش یا سایر فعالیت های بدنی از سر می گذرانند. برخی از دلایل زانو درد ناگهانی، اورژانسی هستند و نیاز به بررسی سریع توسط یک متخصص پزشکی دارند. در این مقاله شما می توانید اطلاعاتی در خصوص بیماری هایی که موجب زانو درد شده و می توانید آنها را در خانه درمان کنید، اطلاعات کسب کنید.
علت زانو درد ناگهانی
برخی از علل شایع زانو درد ناگهانی عبارتند از:
شکستگی
شکستگی می تواند باعث درد ناگهانی زانو شود. شکستگی پلاتوی تیبیا، استخوان ساق پا و کاسه زانو را درگیر می کند. این نوع شکستگی موجب:
- تورم
- درد وحشتناک
- ناتوانی در حرکت دادن مفصل میشود.
شکستگی های دیستال فمور نیز قسمت تحتانی ران و کاسه زانو را درگیر می کند و علائم مشابهی ایجاد می کند. همچنین شکستگی کاسه زانو نیز ممکن است رخ دهد و در نهایت باعث درد و تورم شدید شود. شکستگی‌هایی که این استخوان‌ها را درگیر می‌کنند می‌توانند در اثر آسیب‌های تروماتیک یا افتادن ساده مانند زمین خوردن، رخ دهند.
تاندونیت
تاندون ها وظیفه دارند تا مفاصل را به استخوان ها متصل کنند. اقدامات و فعالیت های تکراری (مانند راه رفتن یا دویدن) می تواند باعث التهاب و تورم تاندون های شما شود. این وضعیت به عنوان تاندونیت شناخته می شود. تاندونیت زانو نسبتاً شایع است. تاندونیت کشکک (زانوی پرش) و تاندونیت چهار سر ران زیرگروه های خاص این بیماری هستند. سفتی، تورم و درد مبهم از علائم تاندونیت در زانو هستند. همچنین ممکن است نتوانید مفصل آسیب دیده را تا زمانی که به آن استراحت دهید حرکت دهید.
سندروم زانوی دوندگان
عارضه زانوی دوندگان به درد زانویی اشاره دارد که از پشت یا اطراف کاسه زانو شما شروع می شود. این وضعیت در بزرگسالان شایع است. علائم عبارتند از ضربان شدید در پشت کاسه زانو، به خصوص در جایی که زانوی شما به استخوان ران یا ران می رسد. زانوی دونده همچنین می تواند باعث شود که زانوی شما آسیب ببیند و ساییده شود.
پارگی رباط
رباط‌هایی که معمولاً در زانوی شما آسیب می‌بینند، رباط متقاطع قدامی (ACL) و رباط جانبی داخلی (MCL) هستند. رباط های PCL، LCL و MPFL در زانوی شما نیز ممکن است دچار پارگی شوند. این رباط ها استخوان های بالا و پایین کاسه زانو را به هم متصل می کنند. پارگی یکی از این رباط ها به خصوص در ورزشکاران غیرعادی نیست. گاهی اوقات ممکن است لحظه‌ای پیش بیاید که پارگی در اثر یک تکل در زمین فوتبال یا ورزش تنیس سنگین ایجاد شود. در موارد دیگر، صدمه معمولاً کمتر آسیب زا است. برای مثال ضربه خوردن زانو از ناحیه نامناسب می تواند باعث پارگی ACL شود. اگر یکی از این رباط ها پاره شود، معمولاً صدای ترکیدن شنیده شده و به دنبال آن تورم رخ می دهد و در اکثر مواقع همراه با درد شدید زانو است. تا حدی که ممکن است نتوانید مفصل را بدون کمک بریس حرکت دهید.
استئوآرتریت
درد ناگهانی زانو می تواند نشان دهنده شروع آرتروز (OA) باشد. OA شایع ترین نوع آرتریت است. افراد مسن، ورزشکاران و افرادی که در مشاغلی مانند ساختمان سازی فعالیت می کنند و اغلب حرکات تکراری انجام می دهند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. درد، حساسیت و التهاب زانو نشانه‌های شروع استئوآرتریت است. در بیشتر موارد، درد زانو به طور ناگهانی ظاهر نمی شود. به احتمال زیاد این عارضه، باعث افزایش تدریجی درد می شود. OA می تواند یک زانو را تحت تأثیر قرار دهد، اما به احتمال زیاد معمولاً هر دو زانو دچار اختلال می شوند.
بورسیت
بورس ها به کیسه های پر از مایع بین مفاصل شما گفته می شوند. بورس ها می توانند در اطراف زانو ملتهب شوند و باعث عارضه ای به نام بورسیت شوند. خم شدن مکرر زانوها یا خونریزی در بورس می تواند باعث شروع ناگهانی علائم بورسیت شود. بورسیت از رایج ترین عارضه های درد زانو نیست، اما دربرخی موارد اتفاق می افتد. درد شدید و تورم در یک یا هر دو زانو از جمله شایع ترین علائم بورسیت است.
مینیسک آسیب دیده
مینیسک ها به تکه هایی از غضروف در زانوی شما گفته می شوند. مینیسک آسیب دیده یا پارگی آن یک بیماری شایع است که در نتیجه چرخش اجباری زانوی شما ایجاد می شود. اگر مینیسک خود را زخمی کنید، ممکن است صدای ترکیدن شنیده و به دنبال آن یک درد شدید فوری حس کنید و همچنین تورم پس از آن اتفاق می افتد.در برخی موارد ممکن است احساس کنید که زانوی آسیب دیده در جای خود قفل شده است. این عارضه در هر زمان تنها یک زانو را تحت تأثیر قرار می دهد.
نقرس
تجمع اسید اوریک در بدن باعث نقرس می شود. اسید معمولاً تمایل دارد در پاهای شما جمع شود و می تواند هر دو زانو را نیز تحت تأثیر قرار دهد. نقرس به ویژه برای مردان میانسال و زنان یائسه بیشتر شایع است. این وضعیت باعث درد شدید و تورم زیاد می شود. نقرس ممکن است به صورت ناگهانی بروز کند و چند روز درد آن طول بکشد. اگر قبلاً هرگز زانو درد نداشته اید و به طور ناگهانی ظاهر شده است، می تواند یکی از علائم شروع نقرس باشد.
آرتریت عفونی
آرتریت عفونی به شکل حاد آرتریت گفته می شود که ناشی از مایع عفونی شده اطراف مفصل شما است. اگر این مایع درمان نشود، می تواند موجب سپتیک شود. آرتریت سپتیک یک اورژانس پزشکی در نظر گرفته می شود و نیاز به جراحی اورژانسی دارد. این وضعیت تنها یک زانو درد ناگهانی ایجاد می کند. داشتن سابقه آرتریت، نقرس یا ضعف سیستم ایمنی می تواند خطر ابتلا به آرتریت عفونی را افزایش دهد.
علائم دیگر
در لیست بالا، علائم خاص از مسائلی را که معمولاً باعث درد ناگهانی زانو می‌شوند، توضیح دادیم. اما به طور کلی، معمولاً یک یا چند مورد از موارد زیر با درد همراه است:
- ورم
- سفتی، سختی زانو
- صدای کلیک همراه با درد
- درد در هنگام بلند شدن یا بعد از نشستن
- درد در هنگام بالا رفتن از پله ها
- درد هنگام پایین آمدن از پله ها
- زانو “قفل” یا خم نشود
- زانو جا می زند و امکان روان راه رفتن وجود ندارد
محل دقیق درد می تواند به شناسایی علت آن کمک کند تا بهترین راه برای درمان پیدا شود. به عنوان مثال، درد بین کاسه زانو و ساق پا می تواند نشانه آسیب ناشی از حرکات مکرر تکراری مانند دویدن باشد.
دررفتگی زانو و کشکک زانو
درد زانو ممکن است ناشی از در رفتگی زانو و یا کشکک زانو باشد.
تشخیص علت زانو درد ناگهانی و تیر کشیدن زانو
علاوه بر بررسی تاریخچه پزشکی فرد و معاینه فیزیکی زانو، سایر آزمایشات برای این مشکل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اشعه ایکس
- ام آر آی
- سی تی اسکن
- آرتروسکوپی
- اسکن استخوان رادیونوکلئید
درمان زانو درد ناگهانی
بیشتر افراد می توانند با خیال راحت تا چند روز برای درد زانو منتظر بمانند و در صورت برطرف نشدن به پزشک مراجعه کنند. مگر اینکه درد ناگهانی زانو به وضوح ناشی از آسیب جدی و یا تصادف باشد. در صورتی که دچاردرد شدید باشید نیز حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. در طول این مدت، افراد باید از هر گونه فعالیتی که باعث ناراحتی زانو می شود اجتناب کنند و یا کارهای خود را محدود کنند. استراحت، استفاده از کمپرس یخ، و استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن (ادویل)، می تواند تسکین دهنده درد باشد. احتمالاً پس از رعایت این موارد، ممکن است که علائم کم شده و زانو بهبود پیدا کند. با این وجود، همیشه این اتفاق نمی افتد.
درمان شکستگی و استخوان های شکسته
استخوان های شکسته در زانوی شما باید توسط یک پزشک متخصص مورد بررسی قرار گیرد. ممکن است که برای تثبیت زانو در هنگام بهبود استخوان ها نیاز به گچ یا آتل باشد. در مورد شکستگی های شدیدتر، ممکن است زانوی شما ابتدا نیاز به جراحی داشته و سپس آتل بندی و فیزیوتراپی برای بهبود آن انجام گیرد.
تاندونیت، سندروم زانوی دوندگان، نقرس و بورسیت
در شرایطی که زانو دچار تورم، قرمزی و درد مبهم و سوزش می شود، معمولاً با استراحت دادن به مفصل روند درمان آن شروع می شود. برای کنترل تورم، بر روی زانوی خود یخ بگذارید. زانو و مفصل خود را بالا برده و خیلی تکان ندهید تا بهبودی آن تقویت شود. پزشک شما ممکن است برای بهبود علائم، داروهای NSAID مانند ایبوپروفن را توصیه یا تجویز کند. تغییرات سبک زندگی، مانند پوشیدن زانوبندهای محافظ و رفتن به فیزیوتراپی، می تواند به شما در مدیریت درد و کمتر شدن علائم کمک کند. ممکن است لازم باشد تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید، به خصوص اگر در حال درمان نقرس باشید.
درمان پارگی رباط، غضروف و مفصل
پارگی رباط، غضروف و مفصل در زانوی شما باید توسط پزشک معالج شود. پس از تشخیص از طریق تصویربرداری و ارزیابی بالینی، پزشک به شما اطلاع می دهد که آیا درمان شما شامل فیزیوتراپی و داروهای ضد التهابی می شود یا اینکه برای ترمیم آسیب باید تحت عمل جراحی قرار بگیرید. بهبودی پس از جراحی زانو ممکن است مدتی طول بکشد که از 6 ماه تا یک سال متغیر است و پس از آن می توانید فعالیت های عادی خود را از سر بگیرید.
درمان OA
OA استئوآرتیت یک بیماری مزمن است و متأسفانه نمی توان آن را درمان کرد، اما امکان مدیریت علائم آن وجود دارد.
گزینه های درمانی OA ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
- NSAID ها یا سایر داروهای ضد درد
- فیزیوتراپی
- وسایل کمکی مانند زانوبند
- درمان با واحد TENs(الکترود)
تغییر رژیم غذایی، کاهش وزن اضافی و ترک سیگار نیز می تواند تأثیر مثبتی بر مدیریت علائم OA داشته باشد.
تزریق کورتیکواستروئید نیز امکانی برای مدیریت درد زانو ناشی از آرتریت است. در برخی موارد، جایگزینی کامل زانو(مفصل) به عنوان درمان قطعی OA در زانو توصیه می شود.
پیشگیری از زانو درد ناگهانی
در برخی موارد ایجاد ساییدگی و پارگی در بدن اجتناب ناپذیر است و جلوگیری از بروز از صدمات به طور کامل دشوار است.
با این حال، موارد زیر می توانند به افراد کمک کند تا تعادل، قدرت و انعطاف پذیری خود را حفظ یا بهبود بخشند و از درد ناگهانی زانو محافظت کنند:
- تقویت هسته بدن(شکم، کمر، لگن) و باسن
- حفظ انعطاف پذیری در مفاصل
- بهبود هم ترازی بدن
- افزایش سطح فعالیت به آرامی
- پوشیدن کفش مناسب
- کشش منظم
سؤالات متداول
علت درد درد قسمت داخلی زانو چیست؟
معمولاً در اثر آسیب به رباط جانبی داخلی یا مینیسک داخلی ایجاد می شود. ممکن است با گذشت زمان این عارضه احساس شود، و معمولاً به دلیل پیچ خوردن ناشیانه ایجاد می شود این بیماری معمولاً با یک درد مداوم در حین بهبود زانو همراه است.
علت تیر کشیدن زانو هنگام راه رفتن چیست؟
اگر درد زانو در زمانی که راه رفتن را شروع می کنید بدتر شده و سپس کاهش می یابد، احتمالاً به دلیل آرتروز است. درد شدید در زانو در صورتی که هر چه بیشتر راه بروید بدتر شود، احتمالاً عصبی است. اگر راه رفتن در سربالایی و یا زمانی که کمی به جلو خم می شوید برای شما آسان تر باشد و بالعکس در هنگام راه رفتن در سراشیبی یا در حالت ایستاده درد شما بدتر می شود، احتمالاً دلیل آن تنگی ستون فقرات است.
آیا درد ناگهانی زانو خود به خود از بین می رود؟
بستگی دارد. درد آرتریت به مرور زمان و به تدریج کاهش می یابد. اما ممکن است به طور کامل از بین نرود وتنها گاهی اوقات احساس بسیار بهتری خواهید داشت. درد ناشی از آسیب در ابتدا بهبود می یابد، اما اگر مفصل شما دچار مشکل و درد شود، ممکن است نتوانید فعالیت های خاصی را انجام دهید.
کدام مسکن برای درمان درد زانو خوب است؟
داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم ( Aleve) ممکن است به کاهش درد زانو کمک کنند.
سریع ترین راه برای تسکین زانو درد چیست؟
استراحت و استفاده از باند فشار و یخ برای درد زانو ناشی از آسیب جزئی یا آرتریت مفید است. کمی به زانوی خود استراحت دهید، برای کاهش تورم از یخ استفاده کنید، یک باند فشاری بپوشید و زانوی خود را بالا نگه دارید.
برای درمان درد زانو کمپرس سرد بهتر است یا گرم؟
گرما به شل شدن عضلات و مفاصل سفت و تسکین درد و اسپاسم عضلانی کمک می کند. اگر تورم دارید، بهتر است از یخ به مدت 24 ساعت استفاده کنید، سپس آن را به گرما تغییر دهید. اگر تورم ندارید، وقتی برای اولین بار متوجه زانو درد شدید، آن را گرم نگه دارید.
