درد جلوی زانو نوعی آسیب دیدگی در زانو است که در آن درد در قسمت جلویی و مرکز زانو حس میشود. درد جلوی زانو از شایع‌ترین دردهای زانوی موجود در بین جوانان و بزرگسالان، ورزشکاران و افراد غیر ورزشی است. این نوع زانو درد یک چهارم تمام مشکلات مربوط به زانویی را که در کلینیک قابل درمان هستند را دربرمی‌گیرد. یادمان نرود که این نوع زانو درد همچنین شایع‌ترین و مخرب‌ترین آسیب واردشده به زانو در بین زنان است. یافتن علل درد جلوی زانو بسیار حائز اهمیت است. بعضی از علل شایع درد جلوی زانو شامل سندرم پاتلوفمورال، دررفتگی کشکک، بورسیت پرهپاتلار، تاندونیت کشکک، آسیب دیدگی مینیسک و بیماری اسگود شلاتر است. بخاطر داشته باشید که بهترین راه تشخیص صحیح درد زیرکشکک زانو مراجعه به پزشک است. درصورتی که این درد تحت درمان قرارنگیرد ممکن است حتی باعث ناتوانی مزمن شود.
اکثر افراد زمانی متوجه درد زیر کشک زانو میشوند که از روی صندلی بلند شده و یا از پله ها بالا و پایین بروند. معمولا نشستن به مدت زمان زیادی در یکجا بخودی خود موجب بروز ناراحتی میشود. اگر درد زیر کشکک زانو شدیدتر شود در اینحالت احساس می‌کنید که دوست دارید زانوی خود را خالی کنید و یا شاید هم احساس ناپایداری به شما دست دهد. هرچند که درد جلوی زانو کاملا شایع است اما معمولا غلبه بر آن نسبتاً آسان است. اگر می‌خواهید که علت این مشکل و راه های درمان آن را بیابید پس لازم است که حتما به پزشک مراجعه نمایید.
علل درد در جلوی زانو چیست؟
شدت این عارضه مستقیما با سطح فعالیت بیمار در فعالیتهای فیزیکی مرتبط است. برخی از دلایل درد زیرکشکک عبارتند از:
سندروم پاتلوفمورال
سندروم پاتلوفمورال که به زانوی دوندگان زیر معروف است در اثر فشار طولانی و دائمی بر روی مفصل پاتلوفمورال رخ میدهد. فشار بیش ازحد موجب نازک شدن تدریجی غضروف مفصلی در زیر کشکک شده و نهایتا منجر به کبودی استخوان و التهاب سینوویال میشود.
دررفتگی کشکک زانو
دررفتگی کشکک زانو زمانی رخمیدهد که کاسهی زانو از محل خود دررفتهباشد. دررفتگی کشکک ممکن است یا در اثر تغییر ناگهانی و فوری در مسیر حرکت و یا ضربه مستقیم به کشکک رخدهد. اگر استخوان کشکک به صورت جزئی دچار دررفتگی شده باشد در اینصورت بدان دررفتگی جزئی می‌گویند.
بورسیت پرهپاتلار
بورسیت پرهپاتلار یا گاها زانوی خدمتکار عارضه ای است که در آن بورسای قسمت جلویی کشکک التهاب پیدا میکند. استفاده بیش از حد از زانو و یا صدمه دیدن آن باعث میشود که بورسا پر از مایع شده و به بافت اطراف خود فشار واردکرده و منجر به درد شود. درصورتی که این مشکل به حال خود رها شود میتواند موجب التهاب بافت نرم و محدود شدن دامنه حرکات در فرد شود. ورزشکارانی که در ورزش های مرتبط با پرش از جمله بسکتبال و فوتبال فعالیت میکنند بشدت در معرض ابتلا به چنین عارضه ای قراردارند.
تاندونیت کشکک
تاندونیت کشکک یا پاتلا عبارتست از ملتهب شدن تاندون کشکک. این بیماری نتیجه استفاده بیش از حد از زانو در طی فعالیت‌هایی همچون دوچرخه سواری یا دویدن است. انقباض دائمی عضلات باعث وارد آمدن فشار به تاندون میشود ممکن است همین فشار در نهایتاً منجر به التهاب کشکک نیز شود. با این حال لازم به ذکر است که تمامی تاندونیت ها ماحصل فعالیت های فیزیکی شدید نیستند زیرا گاهی اوقات ممکن است که تاندون در اثر بالارفتن سن، سفت و خراب شود لذا میتوان گفت که بعضی وقتها تاندونیت در اثر پیری نیز رخ میدهد. بیماران مبتلا به تاندنیت کشکک در حین دویدن، راه رفتن و یا پریدن درد را احساس میکنند.
آسیب دیدگی مینیسک
آسیب دیدگی مینیسک در اثر آسیب وارد شده به مینیسک، بافت نرم داخل مفصل و یا بین تیبیا و فیمور ایجاد میشود و همانند یک جذب کننده ی شوک عمل میکند. دو مینیسک به طور ویژه ای در معرض آسیب دیدگی ناشی از چرخش ناگهانی زانو به همراه فشار وارد آمدن به آن هستند. این حالت زمانی رخ میدهد که یک ورزشکار مفصل ران خود را چرخانده و بقیه قسمتهای پا را محکم بر روی زمین نگه داشته است. اگرچه معمولا بیماران مبتلا به آسیب های مینیسکی جزئی اعتنایی به درد نمی‌کنند و قادر به ادامه فعالیت های عادی خود هستند اما ممکن است که این درد نهایتاً منجر به ازبین رفتن بیشتر مینیسک شود. آسیب‌های شدید منجر به درد شدید و احتمالا متورم شدن یا خونریزی داخلی در زانو میشوند. یادتان باشد که ممکن است به مرور زمان فرد مبتلا به آسیب دیدگی شدید در مینیسک دچار آرتروز زانو نیز شود.
بیماری اسگود شلاتر
بیماری اسگود شلاتر به علت فشار دائمی بر توبروسیتی تیبیا، ناحیه رشدی بالای تیبیا، دقیقا زیر زانو به وجود می آید. این وضعیت به ویژه در بین کودکان و نوجوانانی شایع است که در بازی هایی شامل دویدن و پریدن شرک نمی کنند. فرد مبتلا به این بیماری دچار التهاب تاندون کشکک و بافت های اطراف آن میشود. شدت درد در این فرد در صورت انجام فعالیت تشدید شده و با استراحت کردن وی، درد نیز تسکین می یابد. در از بعضی موارد، پیش آمدگی استخوان درست در زیر کاسه زانو ایجاد میشود. فشار دادن کاسه زانو باعث بروز درد در فرد میشود. ممکن است که این درد تا زمان متوقف شدن رشد کودک ادامه یابد. هرچند ممکن است که با الیتامیافتن بیمار، این پیش آمدگی از بین نرود اما دیگر فشار واردکردن به آن با درد همراه نخواهدبود.
علائم شایع درد جلوی زانو
برخی از نشانه های همراه با درد جلوی زانو عبارتند از:
- درد در زیر یا اطراف کاسه زانو به ویژه به هنگام بالا رفتن و یا پایین آمدن از پله ها، زانو زدن یا چمباته زدن.
- تق تق و سایش زانو
- خالی کردن زانو
- درد بعد از نشستن در یک حالت به مدت طولانی
- ورم زانو
- احساس تنگی در ماهیچه ساق پا و مفصل ران
ممکن است که کلیه علائم بالا باعث بروز مشکلاتی در ورزش کردن، دوچرخه سواری و بالارفتن از پله ها میشوند. ممکن است که علائم فوق الذکر در اثر انجام فعالیت های تکراری با ماهیت تکراری از جمله دویدن، دوچرخه سواری، بالا رفتن و ورزش های هوازی به وجود بیایند.
راههای درمان رفع و درمان درد در جلوی زانو
درد در جلوی زانو و زیر کشکک را میتوان با روشهای زیر تسکین بخشید:
استفاده از پد یخ یا گرم
تکه های یخ را در داخل حوله ی مرطوبی پیچیده و آن را به مدت 5 تا 10 دقیقه بر روی زانو قراردهید تا درد آن تسکین یابد. افراد بیمار می‌توانند از این روش هر دو یا سه ساعت یکبار استفاده کنند. اطمینان حاصل کنید که حتما از حوله ی مرطوب بعنوان حایل بین پوست و یخ استفاده کنید تا پوست دچار یخ زدگی پوست جلوگیری شود. احتمالا بعد از گذشت دو روز، بیمار پی ببرد که گذاشتن اشیاء گرم بر روی زانو آرام بخش تر است. بدین منظور می‌توانید از پد گرم و یا بطری آب گرم به همراه یک حایل بین پوست و شئ گرم استفاده کرد. بخاطر داشته باشید که آب یا پد بیش از حد گرم نباشد و یا مستقیما آن را بر روی پوست قرار ندهید. این کار را سه تا چهار بار در روز و هربار به مدت 10 الی 15 دقیقه انجا مدهید. البته می‌توانید کماکان از پد یخ نیز جهت کاهش درد جلوی زانو و جلوگیری از ورم بیشتر استفاده کنید.
مصرف دارو
داروهای مسکن و ضدالتهاب می‌توانند سبب تسکین درد در جلوی زانو شده و بیمار قادر به راه رفتن باشد. بااین حال، مراجعه به پزشک، مخصوصا اگر بیمار داروهای دیگری مصرف میکند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
وسیله های کمکی
در زمانی که جلوی زانو به تازگی دچار درد شده و یا ورم کرده است عصا یا چوب دستی میتواند در راه رفتن به بیمار کمک کند.
ارتوپدی
گاهی اوقات درصورتی وضعیت پا عامل ایجاد درد در جلوی زانو باشد کفی کفش میتواند کمک حال باشد. کفی های طبی انواع مختلفی دارند و برای انتخاب کفی طبی مناسب باید حتما با پزشک مشورت شود.
ماساژ
در بسیاری از موارد، درد جلوی زانو مشکلی ناشی از بافت نرم است که شامل بیومکانیک پیچیده زانو است که به طور کامل ارزیابی نشده و میتواند به طرز موثری با روشهای نرم بافت ازجمله ماساژ درمانی شود. ماساژ درمانی میتواند در به تعادل کشیدن کشش اضافی ناشی از بخش جانبی کشکک موثر باشد. به محض اینکه قسمتهای کلیدی تنگی و حساسیت تشخیص داده شوند میتوان آنها را از طریق روشهای بندی خاص و دارای فعالیت درمان کرد. پزشک از طریق روش های کششی خاص با استفاده از ماساژ به کمک انگشت شصت، نوک انگشتان یا ابزارهای فشاری میتواند یک استراتژی درمانی خاصی را اتخاذ کند که نسبت به سایر روش های عمومی از قبیل صرف اتکا به روش های تقویتی جهت بازیابی تعادل در قسمت موردنظر موثرتر است.
آیا فیزیوتراپی به درمان درد جلوی زانو کمکی میکند؟
فیزیوتراپی یکی از مهمترین و موثرترین راههای درمان و توانبخشی درد در جلوی زانو و زیر کشکک است و از طریق روش های زیر به بیمار کمکمیکند:
- ورزش های تقویتی و بازآموزی فعالیت عضلانی بصورت توالی صحیح
- تمرینات کششی برای عضلات تنگ
- کنترل تورم
- تسکین درد
- تکنیکهای فشار تدریجی در صورت لزوم
- روشهای تحرک بخشیدن به مفصل جهت بازسازی کامل دامنه تحرکات مفصلی
- شروع مجدد ورزش و عوامل تشدید کننده ی قبلی در حالت عاری از درد
- درمان ستون فقرات، مفصل ران، مچ پا و پاها در صورت نیاز
الکتروتراپی با دستگاه TENS
تنس (تحریک الکتریکی عضله از طریق پوست) ابزاری کوچکی است که میتوان جهت تسکین درد در جلوی زانو از آن استفاده کرد. این دستگاه جریانهای الکتریکی با انرژی کم را از طریق پوست بیمار به عضلات و عصبها ارسال میکند. انقباض های غیر ارادی باعث تسکین درد و ناراحتی به مدت نسبتاً کوتاهی میشوند.
تزریق PRP
تزریق پی آر پی یکی از روش های مدرن برای درمان درد جلوی زانو است. پلاکت ها مکانیسم اصلی ترمیم بدن چه در بهبود زخم و چه جراحی هستند. پلاکتها در تعداد نسبتا اندکی در خون در گردش هستند. با تمرکز بر روی پلاکت هایی که از خون خود بیمار استخراج می شوند، پزشک توانایی استفاده از قدرت پلاکت ها را برای از بین بردن درد و جلوگیری از التهاب در اختلالات ارتوپدی و آسیب ها را فراهم می آورد. روش تزریق پی آر پی به شکل زیر انجام میشود:
- ابتدا جهت ایجاد قوی کردن غلظت پلاسما و پلاکت های خود بیمار، خون استخراج شده و فرآورده میشود.
- اکثر موارد نیازمند دو مرحله تزریق پی آر پی به قسمت آسیب دیده هستند هرچند گاهی اوقات ممکن است حتی نیاز به تزریق سوم نیز احساس شود.
- هر مرحله تزریق چیزی حدود 60 دقیقه طول میکشد.
- فرآیند این تزریق ها به مدت 4 تا 6 هفته و بصورت جدا از هم صورت میگیرد.
ورزش
ورزش کردن می تواند بهترین راه درمان کردن درد زیر کشکک باشد. بعنوان مثال:
چمباتمه زدن به شکل ناقص
به منظور انجام این ورزش، به اندازه ی حدودا 30 سانتیمتر از لبه ی یک صندلی دور بایستید و پاهای خود را به اندازه پهنای ران از هم دور کرده و نوک انگشتان را به سمت جلو بگیرید. مفاصل ران خود را خم کرده و به آرامی و بصورت نیمه نشسته به طرف صندلی پایین بیایید. ماهیچه های شکم را سفت کرده و زانوها را پشت انگشتان پا قرار دهید.
حرکت پله (استپ آپ)
به منظور انجام این تمرین میتوان از یک پایه ایروبیک و یا راه پله استفاده کرد. بیاد داشته باشید از پای راست شروع کرده و ابتدا آن را روی پله بگذارید. سپس پای چپ را روی پله گذاشته و سپس آن را پایین بیاورید. در حین اینکه فرد پا روی پله میگذارد بایستی زانوی وی دقیقا بالای قوزک پا قراربگیرد. این مراحل را با پای چپ نیز تکرارکنید.
عمل جراحی
عمل جراحی برای بررسی و مدیریت مشکلات مربوط به درد جلوی زانو مهم بوده و از آن به جای درمان درد به استفاده میکنند. نوع جراحی ممکن است که هرزگاهی صورت بگیرد عبارتست از:
- آرتروسکوپی: در صورت لزوم به عنوان یک ابزار تحقیقاتی با اصلاح هر نوع اختلال در زانو صورت می گیرد. همچنین برای رفع هرگونه علت دیگری نیز از آرتروسکوپی استفاده میشود.
- آزادسازی رتینال جانبی بافتهای نرم: جهت کاهش نیروهای بیرونی زانو به منظور عملکرد بهتر کاسه ی زانو
- روش Elmsie-Trillat: پیشرفت قدامی / میانی برآمدگی تیبالی ( برآمدگی کوچک روی ساق پا درست زیر زانو) برای کمک به کم کردن فشار برروی مفصل پاتلوفومورال.
- جراحی ترازکردن دوباره مفصل پاتلو فیمورال
