بیماری ازگود اشلاتر(درد و ورم زیر زانو) ناشی از دویدن و پرش زیاد

بیماری ازگود اشلاتر (ازگود اشلاتر) علت نسبتاً شایع درد زانو در نوجوانان در حال رشد است. ازگود اشلاتر ناشی از انقباض مکرر ماهیچه‌ای است که باعث می‌شود که تاندون کشکک زانو بر روی تیبیا کشیده شود و التهاب و درد ایجاد کند و به‌طور معمول باعث تورم قابل‌مشاهده زانو می‌شود. ازگود اشلاتر اغلب در پسران اتفاق می‌افتد، به‌خصوص کسانی که ورزش‌هایی را انجام می‌دهند که شامل دویدن، پریدن و تغییر ناگهانی جهت، مانند فوتبال و بسکتبال، هستند. این بیماری معمولاً به‌ندرت باعث مشکلات دائمی یا معلولیت می‌شود اما اگر درمان نشود تا بزرگ‌سالی همراه با بیمار خواهد بود.
بااین‌حال راه‌های بسیاری برای کاهش درد ازگود اشلاتر وجود دارد که تا زمانی که درمان کامل شود آن را تحمل‌پذیر تر می‌کند.

بیماری ازگود اشلاتر چگونه رخ می‌دهد؟

در طول جهش رشدی استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و تاندون‌ها به‌سرعت رشد می‌کنند اما لزوماً هم‌زمان رشد نمی‌کنند و این می‌تواند بر روی صفحه رشد، لایه غضروفی که در آن بیشتر رشد استخوان رخ می‌دهد، فشار ایجاد کند. در مورد ازگود اشلاتر، صفحه بالایی آسیب‌دیده در انتهای بالای استخوان ساق پا دیده می‌شود و درد تیبالی (انتهای استخوان ساق پا درست در زیر زانو) احساس می‌شود. تمرینات خاص و فعالیت‌های ورزشی می‌تواند مشکل را به‌ویژه در حال دویدن و پریدن افزایش دهد. به‌عنوان مثال، حرکت اسکات که باعث می‌شود عضلات چهارسر ران (عضلات بزرگ در جلوی ران‌ها) دچار اصطکاک شوند، می‌تواند بر روی تاندون پاتلا کشیده شود و نهایتاً استخوان، باعث درد شود. بااین‌حال، برخی از کودکان غیرفعال نیز می‌توانند ازگود اشلاتر داشته باشند.

این بیماری چه نشانه‌هایی دارد؟

کودکان معمولاً علائم ازگود اشلاتر را در طی 2 سال جهش رشد خود در بین 10 تا 15 سالگی تجربه می‌کنند. دختران معمولاً جهش رشد خود را پیش از پسران شروع می‌کنند: بیشترین جهش رشد در دختران بین 10 تا 12 سال و در پسران بین 12 تا 15 سال است. ازگود اشلاتر در پسران رایج‌تر است اما با افزایش دخترانی که در ورزش فعالیت می‌کنند، این بیماری در دختران نیز در حال گسترش است.
علائم اصلی این بیماری زانودرد است و می‌تواند از خفیف شروع شود و تنها زمانی رخ دهد که فرد به‌شدت و پیوسته ورزش می‌کند. ازگود اشلاتر می‌تواند بر روی یک یا هر دو زانو تأثیر بگذارد و سطح درد در یک زانو بیشتر از زانو دیگر باشد. درد اغلب با ورزش کاهش می‌یابد و با استراحت کاهش می‌یابد.
سایر علائم عبارتند از:

• التهاب و تورم زیر زانو و در بالای انتهای استخوان تیبیال
• لنگیدن پس از انجام ورزش توسط کودک
• گرفتگی عضلات همسترینگ و چهارسر ران و پشت ران.

گاهی اگر فشار و آسیب مکرر از عضلات و تاندون‌ها بر روی استخوان ران کشیده شود، توده استخوانی که به‌عنوان کولوس شناخته می‌شود در بالای استخوان ران تشکیل می‌شود. توده به‌صورت پوسته استخوانی کشیده می‌شود که منجر به تشکیل استخوان جدید می‌شود. اگر کودک همچنان بر روی استخوان فشار وارد کند توده می‌تواند به‌تدریج بزرگ‌تر شود.

پزشکان چگونه این بیماری را تشخیص می‌دهند؟

تشخیص با گرفتن سابقه پزشکی کامل از مشکل زانو بیمار آغاز می‌شود و پس‌ازآن معاینه زانو و مفاصل مرتبط انجام می‌شود. پزشک در اغلب موارد می‌تواند بیماری ازگود اشلاتر را بر اساس سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی تشخیص دهد. پزشک سؤالاتی در مورد مکان دقیق درد و زمانی که درد شروع می‌شود از بیمار می‌پرسد. پزشک همچنین از بیمار می‌خواهد توضیح دهد که هنگام شروع درد بیمار چه‌کاری انجام می‌داده است و چه اقداماتی درد را تشدید می‌کند یا درد را کاهش می‌دهد. او همچنین در مورد درد درجاهای دیگر بدن، مانند ناحیه کمر، پاشنه، ران و لگن سؤال خواهند کرد. اگر بیمار در ورزش فعالیت داشته باشد، پزشک در مورد نوع ورزش، میزان و زمان آن سؤالاتی می‌کند. پزشک همچنین می‌خواهد بداند که آیا خواهر و برادر بیمار نیز از درد زانو رنج می‌برند یا خیر و ماهیت مشکل چیست. پزشک ممکن است آزمایشات بیشتری انجام دهند تا مطمئن شود علائم به دلایل بیماری‌های دیگر مانند شکستگی پاتلا یا تیبیال، عفونت استخوانی، آرتروز، تومور استخوان، استئوکندریت دیسکان یا بیماری نکروز که شبیه بیماری ازگود اشلاتر است، ظاهر نشده‌اند.

• اشعه ایکس، اسکن استخوان، اولتراسوند، ام آرآی و سی‌تی‌اسکن ابزارهایی هستند که متخصصان می‌توانند برای کمک به تشخیص علت زانودرد استفاده کنند.
• پزشک همچنین ممکن است برای بیمار آزمایش خون تجویز کند تا آرتریت روماتوئید(عفونت استخوانی) را رد کند.

درمان و برطرف کردن ازگود اشلاتر در کودکان و بزرگ‌سالان

روش‌های زیادی برای درمان بیماری اسگود اشلاتر(درد و ورم زیر برجستگی زانو) توسط پزشکان ارائه می‌شوند. برخی از این روش‌های درمانی عبارت‌اند از:

استراحت و اجتناب از فعالیت‌های ایجادکننده درد

احتمالاً مهم‌ترین اقدام بیمار برای کمک به کاهش درد ناشی از ازگود اشلاتر، توقف ورزش یا انجام فعالیت‌هایی است که مشکل را افزایش می‌دهد. ورزش‌هایی مانند بسکتبال و والیبال، که شامل پرش زیاد هستند، به‌خصوص برای ازگود اشلاتر مضرند.

• میزان استراحت موردنیاز به‌طور گسترده‌ای متغیر است و به فرد بستگی دارد اما انتظار می‌رود که از چند هفته تا چند ماه قبل از کاهش درد و تورم دیده شود.
• درد ناشی از ازگود اشلاتر می‌تواند پراکنده یا تقریباً ثابت باشد؛ معمولاً در یک زانو اتفاق می‌افتد اما گاهی اوقات در هر دو زانو ایجاد می‌شود.

یخ را روی زانو خود قرار دهید

قرار دادن یخ روی زانو درمانی مؤثر برای تقریباً تمام آسیب‌های عضلانی اسکلتی حاد، ازجمله ازگود اشلاتر است. سرد کردن باید به مدت یک و نیم دقیقه هر دو تا سه ساعت روی برآمدگی‌های التهابی قرار گیرد و سپس تعداد سرد کردن را کاهش دهید چون درد و تورم در حال کاهش است.

• برای جلوگیری از یخ‌زدگی پوست، بسته‌های یخ را در یک حوله نازک قرار دهید و مستقیماً روی پوست نگذارید.
• اگر بسته یخ ندارید از کیسه منجمد نخودفرنگی موجود در فریزر استفاده کنید.

استفاده از زانوبند یا ایمپلنت

درحالی‌که استراحت می‌کنید و از یخ روی زانو استفاده می‌کنید هنگام راه رفتن به‌منظور برداشتن فشار از تاندون پاتلر می‌توانید زانوبند هم ببندید.

• بیمار می‌تواند به‌طور متناوب از بند تاندون پاتلا که در اطراف پا درست زیر زانو قرار می‌گیرد، استفاده کند. این بند می‌تواند تاندون زانو را در طول فعالیت بدنی پشتیبانی کند و فشار را در تیبیال توزیع کند.
• قطع کامل فعالیت به دلیل ازگود اشلاتر ضروری نیست اما بهتر است فعالیت‌های سرگرم‌کننده دیگر مانند شنا کردن، قایقرانی یا گلف که شامل پریدن یا دویدن نیست در نظر بگیرید.

کفی‌های طبی را در نظر بگیرید

یکی از عوامل خطر برای ازگود اشلاتر بیومکانیک ضعیف هنگام حرکت و پریدن است که گاهی اوقات به علت صافی کف پا و پای ضربدری ایجاد می‌شود. کفی‌های طبی از قوس پا حمایت می‌کنند، ساق‌های پا را تراز می‌کنند و باعث ارتقاء بیومکانیک در هنگام ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن می‌شود.

از ضدالتهاب یا مسکن استفاده کنید

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپیرین می‌تواند راه‌حل‌های کوتاه‌مدت برای کمک به بیمار در مقابله با درد و التهاب ازگود اشلاتر باشد. به همین ترتیب، بیمار می‌تواند از داروهای مسکن مانند استامینوفن (تیلنول) استفاده کند. این داروها می‌توانند در معده، کلیه‌ها و کبد رسوب کنند. بنابراین بهتر است از آن‌ها برای بیش از 2 هفته استفاده نکنید. قبل از مصرف هرگونه دارو، با پزشک مشورت کنید.

• به یاد داشته باشید که داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی دوره ازگود اشلاتر را کوتاه نمی‌کنند.
• آستروئیدها مانند کورتیزون داراي خواص ضدالتهابی قوی هستند، اما تزریقات نباید برای نوجوانان مبتلابه ازگود اشلاتر انجام شود زیرا باعث تضعیف تاندون‌ها، آتروفی عضلانی و کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شوند.

ماساژ پا

ماساژ بافت عمیق برای کشیدگی‌های خفیف تا متوسط ​​مفید است زیرا باعث کاهش تنش عضلانی، مبارزه با التهاب و آرامش عضلانی می‌شود. با یک ماساژ 30 دقیقه‌ای شروع کنید و روی عضلات ران و ناحیه زانو تمرکز کنید. اجازه دهید پزشک به‌اندازه‌ای که بیمار می‌تواند تحمل کند ماساژ عمیق را انجام دهد.

• اگر پزشکان از تکنیک ماساژ متمرکز در ناحیه کشکک زانو استفاده کند.
• بلافاصله پس از ماساژ، مقدار زیادی آب بنوشید تا مواد زائد التهابی و اسیدلاکتیک از بدن خارج شود. عدم انجام این کار ممکن است موجب سردرد یا تهوع خفیف شود.

فیزیوتراپی

اگر ازگود اشلاتر به مراقبت‌های خانگی یا درمان‌های جایگزین پاسخ ندهد، فیزیوتراپی برای زانو در نظر گرفته می‌شود. پزشک می‌تواند از ورزش‌های کششی و تقویتی برای عضلات چهار سر ران و زانو استفاده کند.
فیزیوتراپی راه عالی برای تسکین کمر در ورزش و تمرین است. درحالی‌که در فیزیوتراپی، پزشک به بیمار یاد می‌دهد که چگونه قبل و بعد از ورزش به‌درستی بدن را کشش دهد تا سلامت زانو تضمین شود. پزشک ممکن است به‌صورت دستی زانو بیمار را با حرکت دادن آن به اطراف تحریک کند. فیزیوتراپی معمولاً برای دو تا سه بار در هفته برای چهارتا هشت هفته لازم است تا به‌طور مثبت بر مشکلات اسکلتی عضلانی مزمن تأثیر بگذارد.

طب سوزنی

طب سوزی شامل قرار دادن سوزن‌های نازک در نقاط خاص بدن برای کاهش درد و التهاب است. طب سوزنی به‌طور معمول برای ازگود اشلاتر توصیه نمی‌شود اما تقریباً بدون ریسک است و مطمئناً ارزش امتحان کردن دارد، مخصوصاً اگر این کار زمانی انجام شود که علائم ابتدایی رخ می‌دهد. با توجه به اصول طب سنتی چینی، طب سوزنی با آزاد کردن مواد مختلف ازجمله اندورفین و سروتونین عمل می‌کند که باعث کاهش درد می‌شود. نقاطی که سوزن در آن‌ها قرار می‌گیرد و به بهبود درد زانو کمک می‌کند ممکن است در نزدیکی محل درد نباشند و برخی می‌توانند در مناطق دور بدن باشند.

اولتراسوند

اولتراسوند درماني است که توسط بعضي از پزشکان براي کاهش التهاب و التيام تحريک انواع صدمات، ازجمله ازگود اشلاتر استفاده می‌شود. امواج اولتراسوند از طريق بلورها (شخص نمی‌تواند آن را بشنود) از بدن عبور می‌کنند و بافت‌ها و سلول‌های بدن را به‌طور مثبت تحت تأثیر قرار می‌دهند.

• اگرچه یک جلسه درمان اولتراسوند می‌تواند گاهی به‌طور کامل درد و التهاب را از بین ببرد، اما بعد از 3 تا 5 جلسه درمان نتایج بیشتر قابل‌توجه است.
• اولتراسوند درمانی بدون درد است و معمولاً 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد.

شاک ویو تراپی

شاک ویو تراپی جایگزینی بسیار عالی برای افراد مبتلابه درد مزمن به علت ازگود اشلاتر است و اغلب به‌عنوان گزینه قبل از جراحی استفاده می‌شود. شاک ویو تراپی موج‌های صوتی باانرژی بالا را از پوست منتقل  و به بافت‌های زیرین گسترش می‌دهد. اعتقاد بر این است که شاک ویو تراپی باعث افزایش جریان خون و فعالیت متابولیکی در اطراف محل درد می‌شود که باعث شتاب دادن روند بهبود می‌شود. حداقل تأثیر این روش کاهش مؤثر درد در این منطقه است. پس از بررسی ساده منطقه آسیب‌دیده، دسته شاک ویو روی پوست قرار می‌گیرد. مرحله اولیه درمان ممکن است موجب درد عمیق شود اما این نشان می‌دهد که منطقه درد به‌درستی هدف قرارگرفته است. این درمان معمولاً پس از اعمال بی‌حسی در ناحیه انجام می‌شود و مرحله دوم درمان کمتر دردناک است. جلسات درمان 10 دقیقه طول می‌کشد که طی آن بیمار ممکن است تا 3000 پالس دریافت کند. بسیاری از بیماران تنها پس از 8 تا 10 روز پس از اولین درمان کاهش درد را احساس می‌کنند. بسته به مشکل و واکنش بیمار، ممکن است از 3 تا 5 جلسه درمان نیاز باشد.

کشش عضلات چهارسر ران

هنگامی‌که درد حاد زانو حل‌شده است، شروع به کشش عضلات چهار سر ران کنید. یکی از دلایل استفاده از ازگود اشلاتر، انقباضات مکرر ( به‌عنوان مثال پرش بیش‌ازحد)عضلات چهارسر ران و همچنین تنگی تاندون‌های چهارسر است. به همین ترتیب، یادگیری چگونگی کشش این گروه عضلانی می‌تواند به کاهش تنش و التهاب در ناحیه‌ای که تاندون زانو را به تیبیا متصل می‌کند کمک کند. به‌عنوان مثال:

• برای کشش چهار سر در حالت ایستاده، ساق پا را به پشت ببرید تا زانو خمیده شود. پاشنه را در امتداد باسن قرار دهید. مچ پا را بگیرید و پای خود را به سمت بدن خود بکشید تا احساس کشش خوبی در ران و زانو حس کنید. حدود 30 ثانیه نگه دارید و سه تا پنج بار در روز تکرار کنید تا علائم کاهش یابد.
• کشش‌های همسترینگ نیز انجام می‌شود. از کمر خم شوید و تلاش کنید انگشتان پا را لمس کنید تا کشش در همسترینگ به‌خوبی حس شود.

عمل جراحی فقط در موارد محدود 

جراحی برای ازگود اشلاتر بسیار نادر است و تنها در موارد شدید مورداستفاده قرار می‌گیرد. در نوجوانان، که رایج‌ترین گروه مبتلابه ازگود اشلاتر هستند، اسکلت هنوز در حال شکل‌گیری است که باعث می‌شود درمان‌های تهاجمی استخوان مشکل‌تر شود.

 راه‌های پیشگیری از ورم و درد زیر زانو

بهترین راه برای جلوگیری از شروع ازگود اشلاتر، اطمینان از اعمال کافی کشش و کنترل مناسب عضلات چهارسر ران است. بنابراین پیشگیری مناسب باید قبل از شروع هر نوع ورزش مهم است.