اکثر بیمارانی که جراحی زانو را انتخاب کردند از این تصمیم بسیار راضی هستند. معمولاً بیماران با کاهش درد و افزایش توانایی حرکتی مواجه خواهند شد، با این حال احتمال بروز مشکل در نتیجه جراحی زانو نیز وجود دارد و همین موضوع ممکن است ناراحتی بعضی از بیمارانی که جراحی زانو را انتخاب کرده اند به همراه بیاورد. یکی از رایج ترین مشکلاتی که بعد از جراحی زانو رخ می دهد خشکی مفصل زانو است. معمولاً این نشانه ها منجر به سختی انجام فعالیت های معمول شامل حرکت در پله ها، نشستن روی صندلی یا نشستن و خروج در ماشین است. مدیریت خشکی مفصل زانو بعد از جراحی می تواند مسئله چالش برانگیزی باشد؛ بهترین روش درمان این مشکل یک فرآیند تهاجمی در مراحل اولیه ریکاوری به منظور جلوگیری از بروز خشکی زانو است. اسپلینت های مخصوص برای کشیدگی مفصل نیز می تواند گزینه مفیدی باشد. مشکلات برآمده از جراحی زانو ممکن است در نتیجه جراحی یا عملکرد نامناسب ایمپلنت ایجاد شود. شل شدن یکی از جدی ترین مشکلاتی است که بعد از جراحی زانو رخ می دهد و درد را می‌توان شایعترین مشکل دانست. شل شدن می تواند منجر به شکستگی استخوان، ناپایداری و افتادن بیمار شود. تقریباً تمامی مشکلات ایجاد شده بعد از جراحی زانو نیازمند یک جراحی ترمیمی خواهد بود؛ به منظور کاهش بروز این خطرات و عوارض جانبی ناشی از جراحی زانو باید به یک پزشک ماهر و مجرب مراجعه کنید.
مشکلات ناشی از بیهوشی
در جراحی زانو ممکن است از بیهوشی کامل یا بی حسی موضعی استفاده شود؛ هر دوی این حالات معمولاً ایمن خواهند بود اما همچنین بروز عوارض جانبی شدید غیر ممکن نیست و شایع ترین عوارض جانبی ناشی از بیهوشی عبارتند از:
- حالت تهوع
- سرگیجه
- لرز
- گلودرد
- درد و سوزش
- خواب آلودگی
از عوارض جانبی احتمالی دیگر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سختی تنفس
- واکنش های آلرژیک
- آسیب عصبی
برای کاهش احتمال بروز مشکلات حتماً قبل از جراحی درباره موارد زیر با پزشکتان صحبت کنید:
- مصرف داروهای بدون نسخه یا تجویز شده
- مصرف مکمل
- استعمال دخانیات
- استفاده تفریحی از الکل یا مواد مخدر
این مواد ممکن است با داروها یا ماده بیحسی و بیهوشی تزریق شده به بیمار تداخل داشته باشد.
لخته خونی بعد از جراحی زانو
احتمال بروز لخته خونی بعد از جراحی مانند ترومبوز وریدی عمقی وجود دارد. اگر لخته وارد جریان خون شود می تواند باعث انسداد ریوی (آمبولی ریوی) شود؛ این مشکل میتواند برای سلامت و زندگی فرد خطر زا باشد. ایجاد لخته خونی در نتیجه هر جراحی ممکن است، اما بعد از جراحی های ارتوپدی مانند تعویض مفصل زانو از رواج بیشتری برخوردار است. لخته هایی که ایجاد شده و در پا باقی می ماند، خطرات نسبتاً کمتری به همراه دارند با این حال لخته ای که با ورود به جریان خون در بدن حرکت می کند، میتواند باعث ایجاد مشکلات جدی در قلب یا ریه شود. اقداماتی که می تواند خطر ایجاد لخته خونی را کاهش دهد عبارت است از:
- مصرف داروهای رقیق کننده خون: پزشکتان ممکن است داروهایی مانند وارفارین، هپارین، انوکساپارین فونداپارینوکس یا آسپرین را به منظور کاهش تشکیل لخته های خونی بعد از جراحی برای شما تجویز کند.
- روش هایی به منظور بهبود جریان خون: تمرینات ورزشی پایین تنه، حرکت ساق پا یا بالا اوردن پاها می تواند بهبود جریان خون را تضمین نموده و از شکل گیری لخته خونی جلوگیری کند. حتماً قبل از جراحی درباره فاکتورهای خطرزا روی شکل گیری لخته های خونی با پزشک صحبت کنید.
بعضی از موارد مانند چاقی یا استعمال دخانیات احتمال بروز این مشکل را افزایش می دهد اگر شاهد بروز مشکلات زیر در بخشهای خصوصی از پایتان شدید این مسئله میتواند نشانه ای از ترومبوز وریدی عمقی باشد:
- قرمزی
- تورم
- درد
- احساس گرمی
اگر نشانه‌های زیر را مشاهده کردید به معنای حرکت لخته خونی و رسیدن به ریه ها خواهد بود:
- سختی تنفس
- سرگیجه
- ضربان قلب سریع
- تب خفیف
- سرفه که ممکن است با خون همراه شود.
اگر با این موارد مواجه شدید بلافاصله پزشکتان را در جریان بگذارید.
راه های پیشگیری از شکل گیری لخته های خونی:
- پاهایتان را بالاتر قرار دهید.
- داروهایی که پزشک تجویز کرده را مرتب مصرف کنید.
- از نشستن طولانی مدت خودداری کنید.
عفونت زانو بعد از جراحی
اگرچه عفونت بعد از جراحی زانو به ندرت رخ خواهد داد با این حال غیر ممکن نیست. عفونت مشکلی شدیدی است و نیازمند مراقبت های فوری پزشکی خواهد بود. بروز عفونت ممکن است در اثر باکتری های وارد شده به مفصل زانو در طول جراحی یا بعد از آن رخ دهد. پزشکان با کمک موارد زیر احتمال بروز عفونت را کاهش می دهند:
- مطمئن شدن از استریل بودن محیط اتاق جراحی
- استفاده از تجهیزات و ایمپلنت استریل
- تجویز مصرف آنتی بیوتیک قبل، در حین و بعد از جراحی
راه های پیشگیری و مدیریت عفونت عبارتند از:
- مصرف آنتی بیوتیکهای تجویز شده توسط پزشک
- پیروی از تمام دستورالعمل ها برای تمیز نگه داشتن زخم
- برقراری تماس با پزشک در صورت بروز نشانه های عفونت مانند قرمزی، سوزش یا تورمی که به جای بهتر شدن، بدتر شود.
- حتما پزشکتان را از مشکلات پزشکی که دارید یا داروهایی که مصرف می کنید، آگاه سازید.
بعضی افراد با توجه به مشکلاتی که در سیستم ایمنی بدنشان در نتیجه وجود مشکلاتی مانند ایدز یا دیابت دارند، و یا برای جلوگیری از پس زدن اندام های پیوند زده شده از داروهای سرکوب سیستم ایمنی استفاده می کنند، بیشتر در معرض بروز عفونت قرار دارند.
درد پیوسته بعد از جراحی زانو
داشتن درد بعد از جراحی زانو طبیعی است، اما این درد باید در طول زمان فروکش کند. پزشکان ممکن است تا زمانی که این اتفاق بیافتد مصرف داروی مسکن را برای بیمار تجویز کنند؛ در موارد نادر ممکن است این درد ادامه پیدا کند. افرادی که با درد پیوسته یا بدتر شدن درد مواجه می شوند، باید نظر پزشکشان در این رابطه را بخواهند، چرا که وجود درد پیوسته می تواند نشانه ای از بروز مشکلی جدی باشد. شایع ترین مشکلی که افراد با آن مواجه هستند، عملکرد زانویشان بعد از جراحی یا وجود درد و خشکی خواهد بود.
مشکلات ناشی از تزریق خون
در موارد نادر ممکن است فرد بیمار بعد از جراحی زانو به انتقال خون نیاز داشته باشد. اصولاً نباید خطری بیمار را در نتیجه انتقال خون تهدید کند؛ بعضی از بیمارستان ها ممکن است از بیمار بخواهند تا قبل از انجام جراحی مقداری از خونش را ذخیره کنند و جراح در صورت لزوم، انجام آن قبل از جراحی را توصیه خواهند کرد.
واکنش آلرژیک بدن به اعضای فلزی بعد از جراحی
بعضی از بیماران ممکن است واکنش آلرژیک به مواد فلزی استفاده شده در مفصل مصنوعی را تجربه کنند. ایمپلنت ها می توانند شامل تیتانیوم یا آلیاژ ساخته شده از کبالت-کروم باشند. اکثر افرادی که به مواد فلزی حساسیت دارند این را می دانند؛ اگر به مواد فلزی یا هر ماده دیگری حساسیت دارید حتماً آنرا قبل از جراحی به اطلاع جراح برسانید.
مشکلات زخم و خونریزی بعد از جراحی زانو
جراح از بخیه برای بستن زخم استفاده خواهد کرد؛ آنها معمولاً بعد از گذشت دو هفته از جراحی بخیه را خواهند کشید. مشکلاتی که در این زمینه ممکن است برای بیمار رخ دهد عبارتند از:
- زمانی که بهبود زخم آهسته باشد و خونریزی تا چند روز ادامه یابد.
- وقتی که داروهای رقیق کننده خون که برای جلوگیری از لخته شدن خون مصرف می شوند، منجر به بروز مشکلات خونریزی میشود. شاید لازم باشد تا جراح زخم را مجددا باز کند و مایعات انباشته شده را تخلیه نماید.
- وقتی که بیمار با شکل گیری کیست بیکر – یعنی تجمع مایعات در پشت زانو مواجه می شود. شاید لازم باشد تا متخصص مراقبت های درمانی، مایعات جمع شده را با کمک سوزن تخلیه کند.
- اگر پوست به خوبی بهبود نیابد، شاید به گرافت پوست نیاز پیدا شود.
برای کاهش خطر بروز مشکلات، زخم را به دقت مورد معاینه قرار دهید و در صورتی که بهبود زخم با کندی مواجه شد یا با مشکل خونریزی مواجه بودید آن را به اطلاع پزشکتان برسانید.
آسیب شریانی بعد از جراحی زانو
شریان های اصلی پا درست در پشت زانو قرار دارند، به همین دلیل احتمال بسیار اندکی از بروز آسیب به این عروق وجود دارد. جراح عروق در صورت وجود آسیب شریانی میتواند آن را ترمیم کند.
آسیب عصبی یا نوروواسکولار بعد از جراحی زانو
نزدیک به ۱۰ درصد از بیماران ممکن است با آسیب عصبی در حین جراحی زانو مواجه شوند. اگر این مشکل رخ دهد ممکن است با موارد زیر مواجه شوید:
- بی حسی محل جراحی
- شل شدن پا
- ضعف
- احساس گزگز شدن در پا
- احساس سوزش
اگر با این نشانه ها رو به رو شدید با پزشکتان تماس بگیرید؛ درمان این مشکل به شدت آسیب وارد شده بستگی خواهد داشت.
خشکی زانو و از دست رفتن قدرت حرکت بعد از جراحی زانو
گاهی اوقات بافت زخم یا مشکلات دیگر میتواند منجر به بروز مشکلاتی در حرکت زانو شود. تمرینات ورزشی بخصوص یا فیزیوتراپی میتواند این مسائل را حل کند. اگر فرد با خشکی شدید مواجه شود شاید برای از بین بردن بافت زخم یا اصلاح پروتز کار گذاشته شده درون زانو نیاز به انجام یک روند درمانی دیگر باشد. اگر هیچ مشکل دیگری وجود نداشته باشد، راه های پیشگیری از خشکی زانو میتواند شامل انجام مرتب حرکات ورزشی شود و اگر خشکی زانو در طول زمان برطرف نشد باید آن را به اطلاع پزشک برسانید.
مشکلات ایمپلنت بعد از جراحی زانو
گاهی اوقات ممکن است مشکلاتی برای ایمپلنت کار گذاشته شده در زانو ایجاد شود. برای مثال:
- ممکن است زانو به خوبی خم نشود.
- ایمپلنت ممکن است در طول زمان شل یا ناپایدار شود.
- ممکن است بخشی از ایمپلنت با شکستگی یا فرسایش همراه شود.
اگر این مشکلات رخ دهند فرد شاید نیاز به انجام جراحی ترمیمی داشته باشد؛ از دلایل دیگری که شاید لزوم جراحی ترمیمی را به همراه داشته باشد عبارتند از:
- عفونت
- درد پیوسته
- خشکی زانو
راه هایی برای پیشگیری از از فرسایش و احتمال بروز آسیب عبارتند از :
- داشتن وزن ایده آل
- خودداری از انجام فعالیت های شدید مانند دویدن یا پریدن چرا که این کارها می تواند باعث وارد آوردن فشار زیادی بر ایمپلنت شود.
نکات پایانی
هر ساله افراد بسیاری تحت عمل جراحی تعویض مفصل زانو قرار می گیرند و بسیاری از آنها با هیچ مشکلی مواجه نمی شوند. لازم است تا نسبت به مشکلات احتمالی، آگاهی داشته باشید و بتوانید نشانه‌های بروز هر مشکل را سریعاً تشخیص دهید. این موضوع به شما کمک خواهد کرد تا تصمیمات آگاهانه ای درباره جراحی تعویض مفصل زانو بگیرید؛ همچنین آمادگی در برابر بروز هرگونه مشکل از مزایای دیگر این موضوع خواهد بود.
سوالات متداول
شایعترین مشکلات گزارش شده بعد از جراحی زانو چیست؟
جراحی زانو میتواند مشکلات فیزیکی مختلفی مانند درد، تورم، پسزدن ایمپلنت از سوی بدن، عفونت یا شکستگی استخوان را به همراه بیاورد. اما از میان این مشکلات شایع ترین موردی که بیماران بعد از جراحی زانو گزارش کرده اند، درد است.
آیا جراحی زانو خطر بالایی دارد؟
جراحی زانو نیز مانند هر جراحی دیگری با خطراتی همراه است؛ این خطرات می تواند شامل بروز عفونت، درد، لخته شدن خون و موارد دیگری شود. با این حال هر ساله در سراسر جهان بیش از ۶۰۰ هزار جراحی انجام میشود و کمتر از دو درصد آنها منجر به مشکلات جدی می شوند.
اگر جراحی زانو با شکست مواجه شود چه خواهد شد؟
اگر جراحی زانوی شما با موفقیت همراه نبود باید جراحی دومی را برای ترمیم زانو انجام دهید. در این فرایند، پزشک بخشی یا تمام قسمت های پروتز را بیرون آورده و آن را با ایمپلنت جدید جایگزین خواهد کرد.
نشانه های عدم موفقیت جراحی زانو چیست؟
شایع ترین نشانه عدم موفقیت جراحی تعویض مفصل زانو درد، کاهش عملکرد مفصل، ناپایداری زانو یا تورم و خشکی آن است.
بازگشت به فعالیت های نرمال بعد از جراحی زانو چقدر طول می کشد؟
احتمالاً بعد از گذشت ۴ الی ۸ هفته از جراحی تعویض مفصل زانو می توانید به تنهایی راه بروید لازم است تا چند ماه بعد از جراحی، تحت توانبخشی فیزیکی قرار بگیرید. فرایند توانبخشی به تقویت عضلات زانو و فراهم نمودن زمینه حرکت مجدد کمک خواهد کرد
