احساس خالی شدن زانو (خم و سست شدن ناگهانی) در کودکان و بزرگسالان

بی ثباتی و یا احساس خالی شدن زانو، نشانه ای از مشکلات مختلف احتمالی در زانوی شما می‌باشد. رباط صلیبی قدامی، صلیبی خلفی و رباط‌های موازی میانی، پارگی رباط، پارگی منیسک، ضایعات پاتلوفمورال، ضعف چهار سر یا فشردگی عصب فمور، همگی علل احتمالی بی ثباتی زانو هستند. مهم است که زانوی شما به طور دقیق توسط پزشک ارزیابی شود تا علت بی ثباتی زانو مشخص گردد. اگر عمل جراحی لازم نباشد یا اگر به تازگی جراحی روی زانوی خود انجام داده اید، پزشک به شما کمک می‌کند تا عملکرد طبیعی خود را با برنامه توانبخشی همراه با تمرینات تقویتی و تحریک عضو بهبود دهید.

درمان بی ثباتی زانو می‌تواند بسیار پیچیده باشد. اولین گام در تصمیم گیری برای روش درمان بی ثباتی زانو، تشخیص علائم بیمار است. یک تاریخچه جزیی مورد نیاز است تا تعیین کند آیا آسیب حاد یا مزمن است، و یک ارزیابی پیچیده لازم است تا آسیب به رباط‌های خاص زانو را تعیین کند (که به طور دقیق تری بر روی اشعه‌های فشاری اندازه گیری می‌شوند) و همچنین وضعیت بیمار و شیب تیبیال را، به ویژه در بیماران دچار صدمات مزمن، ارزیابی نماید. در حالی که بعضی از افراد نیاز به عمل جراحی برای برطرف شدن سستی زانو دارند، بسیاری از افراد با تغییر حالت تناسب اندام و رژیم غذایی خود، از این مشکل رهایی پیدا می‌کنند. بهتر است از کمپرس گرم و سرد و یک عصا برای به حداقل رساندن آسیب استفاده کنید تا زمانی که به یک روش خوب درمانی برسید.

دلیل خالی کردن زانو چیست؟

شایع ترین علت بی ثباتی زانو آسیب به یکی از رباط‌ها است. رباط‌های زانو کمک می‌کنند تا زانو را در جای خود محافظت کنند. اگر رباطی آسیب دیده باشد، باعث می‌شود نیروهای وارد بر مفصل نا متعادل شوند. این وضعیت می‌تواند منجر به احساس بی ثباتی شود. آسیب‌های وارده به رباط‌های زانو اغلب در طول فعالیت‌های ورزشی رخ می‌دهد، به خصوص ورزش‌هایی که نیاز به حرکات چرخشی یا تغییر جهت در سرعت بالا دارند. کشیدگی شدید در رباط زانو یک آسیب دردناک است، هرچند کشیدگی‌های جزئی شایع تر هستند. مشکلات بسیاری می‌توانند زانو را در طول فعالیت‌های تحمل وزن بی ثبات کنند. اختلال پاتلوفمورال، یک اصطلاح کلیدی برای توصیف شرایطی که بر حرکت کشکک زانو تاثیر می‌گذارد، یک علت شایع است. عضلات چهار سر ضعیف، یا ناتوانی در رسیدن به طیف وسیعی از حرکت در مفصل، نیز می‌توانند نتایج مشابهی داشته باشد.

علائم

ناپایداری زانو می‌تواند علائمی از ناراحتی خفیف گرفته تا خطر جدی سلامتی را به همراه داشته باشد و ممکن است منجر به احساس بی ثباتی، درد زانو و ناراحتی شود. استئوآرتریت اغلب در طولانی مدت ایجاد می‌شود، و سایش غضروف مفصلی را افزایش می‌دهد. در ابتدا، بی ثباتی به عنوان مثال با عدم قطعیت در هنگام راه رفتن یا درد تحت کشیدگی رو به افزایش توصیف می‌شود. بی ثباتی زانو می‌تواند با آزمایش‌های بالینی تایید یا رد شود.

راه‌های تشخیص این بیماری چیست؟

هنگامی که بی ثباتی زانو با روش‌های آزمایش بالینی تایید شد، در صورت بی ثباتی دردناک یا محدودیت حرکتی، آزمایش‌های بیشتری انجام می‌شود. این آزمایشات شامل اندازه گیری‌های مقایسه ای طول پا، معاینه جهت گیری لگن و آزمایشات خاص مفصلی، به عنوان مثال با استفاده از روش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس و  MRI می‌باشد.

خالی شدن زانو را چگونه درمان کنیم؟

درمان بی ثباتی زانو بستگی به مشکل زمینه ای دارد و اینکه آیا این مسئله حاد یا مزمن است. درمان‌ها عبارتند از

درمان اولیه

بی ثباتی مکرر زانو ممکن است نشانه ای از آسیب یا وضعیت درونی باشد، بنابراین توصیه می‌شود برای پیگیری به پزشک مراجعه کنید. در عین حال، سعی کنید به زانو استراحت بدهید و یا یک کمپرس گرم و یا سرد روی آن اعمال کنید. بیمار همچنین می‌تواند از بریس زانو یا از یک عصا استفاده کند تا خطر افتادن در حال سستی زانو را کاهش دهد.

فیزیوتراپی

برای درمان برخی از علت‌های خالی کردن زانو روش فیزیوتراپی توصیه می‌شود. فیزیوتراپی یکی از روش‌های موثر در بالا بردن سرعت بهبودی و توانبخشی بیمار است. در جلسات فیزیوتراپی، پزشک با استفاده از روش‌هایی مانند ورزش درمانی به تقویت ماهیچه‌ها و مفاصل زانو می‌پردازد و دامنه حرکت زانو را افزایش می‌دهد.

پی آر پی

تزریق پی آر پی یکی از روش‌های موثر برای درمان خالی شدن زانو می‌باشد. درمان با پلاسمای غنی از پلاکت در ریشه مشکل، رباط یا آسیب بافت نرم کار می‌کند. یک سری از تزریق‌ها در نواحی حساس و ضعیف ساختارهای آسیب دیده زانو انجام می‌شوند. این تزریق‌ها حاوی پرولیفرانت است که باعث تحریک بدن برای ترمیم و بهبود از طریق واکنش التهابی ملایم می‌شود. بدن با التهاب بهبود می‌یابد، و پی آر پی این بهبودی را تحریک می‌کند. التهاب موضعی باعث می‌شود که سلول‌های بهبود دهنده به ناحیه آسیب دیده برسند و بافت‌های جدید را بسازند، رباط‌های قوی تر ایجاد کنند و بافت نرم را بازسازی کنند. همانطور که رباط‌ها سفت می‌شوند و بافت‌های نرم بهبود می‌یابند، ساختارهای زانو به جای دررفتن و خالی کردن به طور معمول عمل می‌کنند. وقتی زانو به طور معمول عمل می‌کند، درد از بین می‌رود.

ورزش

با کمک گرفتن از برخی ورزش‌ها  می توان خالی کردن زانو را درمان کرد. از آنجا که لگن، همسترینگ و چهارسر همگی با هم کار می کنند تا به کشکک زانو کمک کنند تا هنگام خم شدن زانو به راحتی حرکت کنند، مهم است که تمام این عضلات تقویت شوند و از همه آن‌ها برای حفظ قدرت و انعطاف زانو استفاده کنید. بی ثباتی زانو می‌تواند منجر به آسیب‌های  ACL، درد تاندون‌ها و بسیاری از آسیب‌های پایین تنه دیگر شود، بنابراین اهمیت قدرت زانو نباید نادیده گرفته شود. برای جلوگیری از این آسیب‌ها و بهبود عملکرد ورزشی، بهتر است که حرکات تقویت زانو را به برنامه ورزشی خود اضافه کنید.

پل با عضله سرینی 

پل زدن با عضلات باسن یکی از رایج ترین تمرینات تقویت زانو می‌باشد و می‌تواند به صورت روزانه انجام شود. برای انجام این تمرین:

• با دراز کشیدن روی کمر و قرار دادن باها روی زمین شروع کنید و زانوها را در زاویه 90 درجه خم نمایید.
• برای ایجاد یک خط راست و قطری از زانوها به شانه‌ها، باسن را به بالا فشار دهید و سپس پایین بیاورید.
• بر استفاده از عضله سرینی که در این حرکت مخالف همسترینگ است، تمرکز کنید.
• دو ست ده تایی انجام دهید.
• هنگامی که این حرکت بسیار آسان می‌شود، سعی کنید پل‌های تک پا را با بلند کردن یک پا در هوا و حفظ فرم مناسب انجام دهید.

بالا بردن وزنه به صورت تک پا

بالا بردن وزنه به صورت تک پا کمک می‌کند تا تعادل و وضعیت بدن را بهبود بخشید، در حالی که انعطاف پذیری و قدرت سرینی همسترینگ را افزایش می‌دهد. برای انجام این تمرین:

• با جدا کردن پاها به اندازه عرض لگن شروع کنید و پاها را به سمت جلو قرار دهید.
• یک پا را عقب قرار دهید و فقط انگشت پا زمین را لمس کند.
• برای حرکات پیشرفته، پای عقب را به طور کامل از زمین جدا کنید به طوری که بیمار تنها با پای جلویی خود پشتیبانی شود.
• در حالی که سعی می‌کنید زانو و کمر نسبتا صاف نگه دارید، از کمر خم شوید.
• ساق پا را عمودی نگه دارید، تا جایی که یک فرد با فرم مناسب می‌تواند پایین بیاید، خم شوید.
• توجه داشته باشید که اجازه ندهید زانو به داخل پایین بیاید.
• با فشار دادن عضله سرینی به موقعیت ایستاده بازگردید.
• دو ست ده تایی انجام دهید.

استپ زدن با وزنه

استپ زدن با وزنه با حداقل فشار به زانو، به تقویت چهارسر، سرینی و همسترینگ کمک می‌کند. این تمرین همچنین می‌تواند با افزودن یا کم کردن وزنه و تنظیم ارتفاع استپ، سخت تر یا ساده تر شود. ارتفاع استپ اولین چیزی است که باید در این تمرین در نظر گرفته شود. هرچه استپ پایین تر باشد، چهارسر بیشتر کار خواهد کرد. هرچه استپ بالاتر باشد، بیشتر همسترینگ و سرینی عمل خواهند کرد. مبتدی‌ها باید با یک استپ پایین، حدود شش تا هشت اینچ، شروع کنند و ارتفاع را با ساده تر شدن حرکت افزایش دهند.

• با ارتفاع و وزنه ترجیحی شروع کنید.
• با پای راست روی استپ بروید و پای چپ را کنار ان بالا ببرید تا روی استپ قرار گیرد.
• با پای چپ پایین بیایید
• برای تعداد مشخصی تمرین را تکرار کنید، سپس پای چپ را پای اول قرار دهید و همان تعداد تکرارها را انجام دهید.

جراحی

مواردی وجود دارد که جراحی برای آن‌ها ضروری است. اگر بیمار بخشی از استخوان یا بافت زانو را از دست بدهد که موجب مشکلات مفصلی می‌شود، ممکن است نیاز به عمل داشته باشد. در طی فرایند، بخش‌ها می‌توانند برداشته شوند و به رباط‌ها آسیب برسانند و دیگر بافت‌ها قابل ترمیم می‌باشند. این کار را می‌توان از طریق عمل جراحی آرتروسکوپی انجام داد، روشی که شامل دو برش کوچک بر روی هر دو طرف کشکک زانو و استفاده از دوربین‌های مینیاتوری و ابزارهایی برای دسترسی به ناحیه دچار مشکل است. همچنین تکنیک‌های تهاجمی بیشتری، از جمله جایگزینی جزئی یا کامل زانو وجود دارد. این درمان تنها زمانی لازم است که آسیب زانو وسیع باشد.