در مفصل زانو، غضروف مفصلی صافی وجود دارد که انتهای استخوان ران و استخوان ساق پا را پوشش می دهد. بین این دو استخوان، غضروف نوع دوم قرار دارد که بعنوان ضربه گیر عمل می کند. مایع مفصلی، مفصل زانو را لیز و لغزنده می کند. مفصل زانو، بیش از سایر مفصل ها به بیماری هایی مانند آرتروز مبتلا می شود. و می تواند به طور قابل توجهی بر زندگی شما تاثیر بگذارد. فعالیت هایی که زمانی به راحتی در آنها شرکت می کردید، می توانند ناگهان دشوار شوند و درد قابل توجهی ایجاد کنند.
زانو درد شایع ترین عارضه ای است که باعث ناتوانی می شود. دلایل زیادی برای ایجاد زانو درد وجود دارد. به طور مثال استئوآرتریت(OA) که با سائیدگی و از دست دادن غضروف سطحی شروع می شود، به تدریج پیشرفت کرده و استخوان اطراف، بافت ها و مایع سینوویال را درگیر می کند.
درمانهای زیادی برای زانو درد وجود دارد مانند: داروها، فیزیوتراپی، تزریق و در نهایت جراحی. بعضی از بیماران بدلیل ترس از عمل جراحی، می خواهند که بدون جراحی درمان شوند. آنها بدنبال روشهای غیر جراحی می گردند. در این مقاله سعی شده است که این روشها را برای کاهش درد زانو معرفی کنیم.
یک مسئله بسیار مهم است، شما باید به یک پزشک مجرب و ماهر مراجعه کنید که آناتومی زانو و روش های درمان بیماری های آن را بداند. به این ترتیب درمان با کمترین خطرات و عوارض جانبی و زمان بهبودی اندک انجام می شود.
انواع درمان های غیر جراحی برای زانو
اصلاح سبک زندگی برای رفع زانو درد
برای افراد پرتحرک و فعال، فعالیت متعادل می‌تواند برای کاهش درد و التهاب مفید باشد. افرادی که در فعالیت‌ها و ورزش‌های با شدت بالا مشغول هستند (مانند دویدن، ژیمناستیک، تنیس و غیره) ممکن است نیاز داشته باشند تا فقط شدت یا مدت زمان فعالیت خود را کاهش دهند یا به فعالیتهای ورزشی ملایم‌تر (مانند دوچرخه‌سواری، شنا و غیره) تمرکز کنند. در برخی موارد، کاهش فعالیتهای شدید و غیر ورزشی (مانند بالا رفتن از پله‌ها) نیز ممکن است مفید باشد.
برای افراد غیرفعال یا دارای اضافه وزن، کاهش وزن و پیگیری روشی برای بهبود و سلامتی فیزیکی می‌تواند به کاهش فشار بر روی زانوها و کاهش علائم بیماری کمک کند.
ورزش برای رفع زانو درد
زمانیکه زانوهای شما درد می کند و احساس سفتی در زانو دارید، ورزش معمولا آخرین چیزی است که به ذهنتان می رسد. اما حرکت بیشتر واقعا می تواند به مدیریت درد زانوی شما از طرق مختلفی کمک کند. از جمله:
- ایجاد قدرت عضلانی برای حمایت از زانو
- بهبود انعطاف پذیری و کاهش سفتی زانو
- تحریک جریان مایع در اطراف زانو برای جلوگیری از پیشرفت بیماری
در حالی که تقریبا هر تمرین ورزشی می تواند به شما کمک کند، تمرینات با شدت کم که بر روی تقویت پاها، باسن و قسمت مرکزی بدن تمرکزدارند، توصیه می شود. تمریناتی مانند:
- شنا کردن
- تمرینات قدرتی
- دوچرخه سواری
- یوگا
- پیاده روی
هر چند وقت یک بار به ورزش نیاز دارید؟ برای شروع، فقط حرکت کنید. در نهایت می توانید سه تا پنج بار در هفته ورزش کنید. نکته کلیدی یافتن و پایبندی به یک برنامه ورزشی منظم است.
به خاطر داشته باشید که اگر به هنگام ورزش دردی احساس می کنید، به این معنی نیست که به بدن شما آسیب می رساند. احساس درد و ناراحتی، هنگامیکه با تمرینات خود سازگار می شوید، طبیعی است. با این حال اگر درد شدیدی احساس می کنید، باید انجام آن ورزش خاص را متوقف کنید. معمولا حدود چهار تا شش هفته طول می کشد تا سطح تناسب اندام خود را بهبود ببخشید و زانوهای خود را تقویت کنید. بنابراین تسلیم نشوید. ثبات می تواند به تسکین طولانی مدت درد کمک کند.
کاهش وزن برای تسکین زانو درد
هنگامی که ما راه می‌رویم، می‌نشینیم یا می‌ایستیم، زانوهایمان به ما حمایت می‌کنند و در طول زندگی فرسایش زیادی می‌کنند. اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن می‌تواند به راحت‌تر شدن فعالیتهای زانو کمک کند.
حتی کاهش ده درصد از وزن بدن، می‌تواند به کاهش درد زانو کمک کند. با کاهش یک کیلوگرم وزن، چهار کیلوگرم فشار از روی زانوهای شما برداشته می‌شود. همچنین، اضافه وزن باعث افزایش التهاب در سراسر بدن می‌شود که می‌تواند درد زانو را تشدید کند. بنابراین، کاهش وزن می‌تواند به کاهش این التهاب کمک کند.
اگر در گذشته تلاش کرده‌اید کاهش وزن داشته باشید، کمک در دسترس است. متخصصان تغذیه، متخصصان رژیم درمانی و سایر پزشکان متخصص می‌توانند به شما در مدیریت وزن از نظر پزشکی و ارائه راهنمایی‌هایی برای دستیابی به اهدافتان کمک کنند.
وسایل کمکی و نیروبخش برای زانو درد
آتل های زانو برای برای استئوآرتریت کمپارتمنتال (آرتروز داخل مفصل زانو) در دسترس هستند. عملکرد این آتل ها کاهش فشار وزن از روی سمت آسیب دیده زانو می باشد. آتل ها باید سفارشی ساخته شوند و ممکن است گران باشند.
استفاده از دارو برای درد زانو
علاوه بر کاهش وزن و تقویت زانو،داروهای ضد التهابی ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) بدون نسخه شامل آسپیرین، ایبوپروفن (Advil) و Naprosyn (Aleve) هستند.
NSAID های تجویز شده شامل: Daypro, Indocin, Celebrex, Relafen, Lodine, Mobic هستند.
استامینوفن ( تیلنول) نسبت به سایر داروها برای التهاب، کمتر موثر است. اگر داروی ضد انعقاد مصرف می کنید با احتیاط از داروهای NSAID استفاده کنید.
مکمل های غذایی برای زانو
برخی از افراد برای زانو درد از مکمل های غذایی بنام گلوکزامین و کندرویتین استفاده می کنند. اینها موادی هستند که در غضروف یافت می شوند. این مکمل ها به حفظ ساختار غضروف و کند شدن روند تخریب غضروف در مفاصل کمک می کنند. مشخص شده است که این مکمل ها در دوزهای بالاتر باعث کاهش درد در حدود شصت درصد از افرادی می شود که آنها را مصرف نموده اند. در حالیکه نیاز نیست که مقدار زیادی مکمل مصرف کنید، ارزش امتحان کردن بعنوان درمان جایگزینی برای جراحی را دارد.از آنجائیکه بدن شما از مکمل ها برای ساخت غضروف استفاده می کند، ممکن است تا شش هفته طول بکشد تا متوجه تفاوت ایجاد شده، بشوید.
مکمل هایی مانند سولفات گلوکزامین و کندرویتین سولفات، بطور گسترده ای مصرف می شوند، اما توسط FDA تنظیم نشده اند. گلوکزامین جزء اصلی بافت پیوندی از جمله غضروف است. کندرویتین سولفات در پروتئوگلیکان ها یافت می شود که به ثبات غضروف کمک می کند.
کندرویتین به صورت مکمل از غضروف گاو و گوساله گرفته می شود. چندین مطالعه بالینی در حال ارزیابی اثربخشی و نظارت بر هر گونه عوارض جانبی طولانی مدت گلوکزامین و کندرویتین هستند.
مایع درمانی مفصلی برای زانودرد
مایع سینوویال مفصل زانو بسیار چسبناک است و محیطی بدون اصطکاک ایجاد می کند. اسید هیالورونیک (HA) در مایع سینوویال ( و بیشتر بافت های بدن) وجود دارد. دریک فرد سالم و بالغ، مایع سینوویال HA دارای وزن مولکولی چهار تا پنج میلیون است و پیکربندی های مارپیچی را تشکیل می دهد که خاصیت ارتجاعی و ویسکوزیته را برای مایع سینوویال فراهم می کند. HA همچنین برای تثبیت غضروف مفصلی به پروتئوگلیکان ها متصل می شود.
با OA (استئوآرتریت)، وزن مولکولی HA کاهش می یابد و باعث می شود مایع سینوویال چسبناک تر شده و منجر به افزایش اصطکاک شود.
تزریق Hylagan که یک مایع ژل مانند است، روان سازی و ضربه گیری مضاعف را در مفصل زانو فراهم می کند. همچنین اصطکاک و سایش را کاهش می دهد.با این حال تنها حدود پنجاه درصد از افرادی که تزریق را دریافت می کنند، تسکین علائم را تجربه می کنند. زانو باید به مدت سه هفته و هر هفته یک تزریق، دریافت نماید.
تزریق ممکن است پس از شش ماه مجددا تکرار شود و ممکن است تا پنج مرتبه تزریق انجام شود. اما مطالعات، هیچ تفاوتی بین سه و یا پنج تزریق برای تسکین علائم نشان نداده است.
تزریق کورتیزون برای درد زانو
تزریق کورتیزون به مفصل زانو می تواند در هنگام هجوم علائم و درد، موثر باشد زیرا این یک داروی ضد التهابی با اثرمستقیم است. با اینحال، تزریق مکرر کورتیزون ممکن است غضروف مفصلی را خراب کند. پس این داروها را با احتیاط مصرف نمائید. با روش تزریق درمانی، داروها بصورت داخل وریدی و یا مستقیما به عضلات برای کاهش التهاب تزریق می شود.
اگر ترکیب سه روش فوق بطور قابل توجهی، درد و ناراحتی شما را بهبود نبخشید، گزینه بعدی احتمالا تزریق مستقیم در زانو خواهد بود. دو نوع تزریق برای درمان آرتروز در زانو وجود دارد:
- تزریق استروئید: استروئیدها نتایج سریع و موثری را ارائه می دهند اما بطور متوسط فقط چهار هفته دوام می آورند. بنابراین احتمالا هرماه به تزریق های اضافی نیاز خواهید داشت.
- تزریقات ضد التهابی: این تزریق ها در واقع ترکیبی از اسید هیالورونیک و روان کننده های طبیعی و مواد ضد التهابی هستند. ممکن است چند هفته طول بکشد تا نتیجه دهند، اما زمانی که این داروها اثر کنند، بسیار موثرند و نتایج ، تقریبا شش ماه دوام می آورند.
با پزشک خود مشورت کنید تا تصمیم بگیرد، کدام نوع تزریق ممکن است برای شما مناسب باشد.
فیزیوتراپی و کاردرمانی برای زانو درد
درد زانو می‌تواند تأثیر منفی بر قدرت، تعادل و حرکت شما داشته باشد. اگر درد زانو شما از انجام کاری که از آن لذت می‌برید جلوگیری می‌کند، فیزیوتراپی می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید آن کارها را دوباره انجام دهید. فیزیوتراپی، که گاهی به آن توانبخشی نیز گفته می‌شود، نوعی درمان است که ورزش، آموزش عملی و مراقبت را برای تقویت عضلات و مفاصل ترکیب می‌کند. در طول جلسات فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست شما را از طریق برنامه درمانی مناسب و به اندازه‌ی نیازهای خاص شما، تمرین می‌دهد. شما وی را در رسیدن به یک هدف درمانی، مانند بهبود حرکت زانو، کاهش تورم یا بهبود تعادل، همکاری خواهید کرد.
برنامه های درمانی اغلب شامل ورزش هایی است که فیزیوتراپ شما را در آنها راهنمایی می کند. یک برنامه ورزشی شخصی که باید آن را در خانه انجام دهید ومراقبت های عملی مانند ماساژ. فیزیوتراپ همچنین دلایل زانو درد شما را برایتان تشریح می کند و به شما نشان می دهد که چگونه فعالیتهای منظم را برای جلوگیری از درد و آسیب بیشترانجام دهید. احتمالا برنامه فیزیوتراپی شما سه ماه طول می کشد. با اینحال برای حصول نتایج پایدار باید تمرینات فیزیوتراپی را در خانه ادامه دهید. با تقویت زانوها و یادگیری نحوه حرکت، فیزیوتراپی می تواند به شما در مدیریت طولانی مدت درد زانو کمک کند.
کیسه یخ برای زانو درد
واضح است که نمی توانید به طور مداوم از یخ استفاده کنید. ولی این درمان خانگی ساده همیشه بعد از هر نوع فعالیت بدنی شدید، مفید است. یخ گذاشتن روی زانوها به کاهش تورم بعد از ورزش کمک می کند تا درد و سفتی کمتری را در مفاصل احساس کنید.
درمان PRP برای زانو درد
PRP نوع دیگری از تزریق است که هنوز در مراحل آزمایشی خود قرار دارد. تزریق PRP شامل تزریق پلاسمای غنی از پلاکت، به داخل مفصل است. پلاکت ها از خون خود شما گرفته می شوند. در سانتریفیوژ چرخانده می شوند تا از خون جدا شوند و سپس قسمت های خاصی از پلاکت ها به زانو تزریق می شود. در حالیکه این روش هنوز در مراحل اولیه است اما مطالعات نشان می دهد که یک روش موثر است. بنابراین با پزشک خود مشورت کنید تا ببیند که آیا این گزینه برای شما مناسب است یا خیر.
سوالات متداول
آیا می توان بدون جراحی، زانو را درمان کرد؟
اگر زانوی شما به شدت آسیب دیده باشد ممکن است برای ترمیم رباط ها یا تاندون های پاره شده یا تغییر موقعیت کشکک زانو، نیاز به جراحی داشته باشید. با این حال برای بسیاری از مشکلات زانو و درد زانو، یک یا چند مورد از این درمان های نگهدارنده، شما را در مسیر بهبودی بدون نیاز به جراحی قرار می دهد.
بهترین درمان برای زانودرد چیست؟
از (RICE) استفاده کنید. یعنی از استراحت دادن زانو و یخ، همراه با فشرده کردن و بالا نگه داشتن زانو. این اعمال برای کاهش درد زانو، ناشی از آسیب جزئی و یا هجوم درد آرتروز مفید است. به زانوی خود استراحت دهید، برای کاهش تورم از یخ استفاده کنید، یک باند فشاری به زانو ببندید و زانوی خود را بالا نگه دارید.
اگر جراحی زانو انجام ندهم چه اتفاقی می افتد؟
علت اصلی نیاز به تعویض مفصل زانو آرتروز است. اگر مدت زیادی جراحی را به تاخیر بیاندازید، خود را در معرض خطر تغییر شکل فزاینده مفصل زانو قرار می دهید. همانطور که وضعیت زانوی شما بدتر می شود، بدن شما ممکن است مجبور شود برای جبران، فشار اضافه را بر روی زانوی دیگر و یا سایر قسمت های بدن وارد آورد.
آیا آرتروز زانو بدون جراحی بهبود می یابد؟
اگرچه درمان قطعی وجود ندارد، اما اقداماتی برای پیشگیری و کاهش درد وجود دارد. روشهای غیر جراحی و یا کمتر تهاجمی مانند آمبولیزاسیون شریان ژنیکولار می تواند درد را محدود کرده و حرکت را بهبود بخشد. بنابراین می تواند گزینه خوبی برای بیمارانی باشد که جراحی برای آنان خطرناک است.
آیا می توان غضروف را بدون جراحی ترمیم کرد؟
با اینکه غضروف دوباره رشد نمی کند و یا خود را جایگزین نمی نماید، می توان آن را باچند گزینه درمانی مختلف، ترمیم یا جایگزین کرد. بسیاری از آسیب های غضروفی را می توان بدون جراحی از طریق فیزیوتراپی و داروهای ضد التهابی درمان کرد.
