بسیاری از افراد در خصوص این موضوع که آیا باید نگران مشکل صدا دادن مداوم مفاصل خود باشند یا خیر سردرگم هستند. یکی از نواحی که ممکن است این مشکل رخ دهد زانو است؛ پس از خم شدن یا صاف کردن زانو، برخی افراد صدای تق تق زانو را تجربه میکنند. این صدای بلند میتواند خیلی ترسناک باشد و بعضی از افراد از مشکلات ساختاری که باعث ایجاد شکستگی یا ناشی از ترک خوردگی هستند، میترسند. سایش و صدا دادن زانو در طول زمان میتواند موجب آسیب زدن به زیر سر زانو و ایجاد درد در هنگام زانو زدن، پایین و بالا رفتن و غیره شود.
در بعضی موارد، صدای کلیک زانو هنگامی رخ میدهد که زانو از هوای اضافی که در مفصل به دام افتاده است خلاص میشود. در موارد دیگر، به علت فشار اضافی و اصطکاکی که به زانو وارد میشود، زانو ممکن است خود را با موقعیت مناسب سازگار نماید. مهمترین نکتهای که باید در مورد این صداهای مفاصل بدانید این است که اگر درد وجود نداشته باشد، نباید نگران باشید، اگرچه بهتر است روی حرکات و کنترل حرکات خود کار کنید. اگر، با این حال، صدا دادن یا تق تق زانوی شما همراه با درد مداوم است، لطفاً به پزشک مراجعه کنید. در کلینیک تخصصی پزشک مویدنیا متخصص طب فیزیکی میتواند برنامه درمانی را برای شما ارزیابی کند تا بتواند از طریق فیزیوتراپی درمان زانو را انجام دهد، ساختارهای سفت را در اطراف زانو آزاد کرده و در مورد تمرینات ورزشی که برای تقویت عضلات ضعیف و کشش عضلات سفت شده انجام میدهید، توصیههای لازم را به شما ارائه دهد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت میتوانید با شمارهی 09135484106 تماس حاصل فرمایید.
چرا زانویمان تق تق میکند؟
صدا دادن و تق تق زانو در هنگام حرکت مانند بالا و پایین رفتن از پله میتواند بسیار آزار دهنده باشد. اما همیشه این بدان معنا نیست که مشکلی وجود دارد.
این صدا فقط میتواند ناشی از آزاد شدن هوا از کپسول مفصلی و یا سایش سر زانو روی سطح آن به دلیل عدم تعادل در عضلات ران باشد. علل دیگر عبارتند از:
بافت غیر ضروری
بعضی افراد بافت اضافی غیر ضروری یا پلیکا در اطراف مفصل دارند. پس از آن بافت میتواند به دام افتاده و هنگامی که فرد حرکت میکند، میتواند باعث ایجاد صدای تق تق شود.
زانوی دوندگان
سندرم پاتلوفومورال، که به عنوان زانوی دوندگان نیز شناخته میشود، زمانی رخ میدهد که سر زانو خارج از خط مرجع قرار میگیرد و به درستی در طول استخوان ران قرار نمیگیرد. این مشکل به احتمال زیاد علت ایجاد صدای زانو است. در صورتی که بیمار دچار درد باشد، وضعیتش احتمالاً هنگام صعود و نزول از پلهها بدتر میشود. این مشکل معمولاً با درد متمرکز در زیر یا اطراف سر زانو قابل تشخیص است. این آسیب ممکن است فشار وارد بر تیبیا و سایر استخوانهای پا شود و باعث ایجاد صدای کند در حین حرکت زانوی فرد گردد.
آسیب منیسک
منیسک جاذب شوک در زانو است. منیسک شامل دو دیسک تخت به شکل C است که نگه داشتن سر زانو در محل اصلی خود کمک میکند. راههای مختلفی وجود دارند که ممکن است موجب پارگی منیسک شوند، اما بیشتر آنها موجب احساس صدای کلیک یا تق تق در زانو و احتمالاً متورم شدن آن میشوند. این نوع آسیب نیز به احتمال زیاد موجب آسیب میشود.
آرتروز
التهاب مفصلی ناشی از آرتروز زانو همچنین باعث ایجاد صدای تق تق زانو میشود. زانو به طور متفاوتی نسبت به حالت معمول تراز میشود و بیمار نیز ممکن است مقداری سفتی در مفصل را احساس کند.
پارگیای سی آل یا ام سی آل
پارگیای سی آل یا ام سی آل (رباط صلیبی) یک آسیب دردناک است، بنابراین بیمار احتمالاً به سرعت شدت آسیب را متوجه میشود. پارگی هر یک از این رباطها در زانو، موجب صدا دادن زانو میشود زیرا زانو هانند قبل از زمان آسیب دیدگی به درستی در جای خود قرار نخواهد گرفت.. زانو بسیار سفت و حساس میشود و ممکن است مقداری کبودی نیز در محل آسیب دیدگی وجود داشته باشد.
تشخیص بیماری
تشخیص علت صدا و تق تق زانو، اولین گام در راه درمان این عارضه است. پس از انجام معاینه دقیق و گرفتن شرح حال بیمار، پزشک با توجه به شرایط و علائم ظاهری بیمار، روشهایی را برای تشخیص علت صدا دادن زانوی بیمار پیشنهاد میدهد. روشهای معمول برای تشخیص دقیق علت این عارضه شامل ام آر آی (MRI)، اشعه ایکس، آزمایش خون و آزمایش مایع درون کپسول زانو میباشند. پس از شناسایی علت بیماری، پزشک میتواند بهترین روش درمانی را برای بیمار تجویز کند.
راههای درمان صدادادن زانو چیست؟
بر اساس ارزیابی کامل زانو، ممکن است پزشک بتواند منبع صدای تق تق را تشخیص دهد و یک روش درمان مناسب را توصیه کند. این روشهای درمانی عبارتند از:
استراحت
پزشک ممکن است بسته به شدت صدا دادن زانو، به بیمار پیشنهاد کند تا دو روز از وارد آوردن هرگونه وزنی در زانوی خود جلوگیری کند. در صورت نیاز، بیمار میتواند از عصا جهت حرکت کردن استفاده کند. تمرینات و یا فعالیتی را انجام ندهید که در وهله اول باعث ایجاد صدا دادن زانو شود.
یخ
یک کیسه یا بستهٔ یخ را بر روی زانوی خود 4 تا 8 بار در روز برای مدت 20 دقیقه قرار دهید. آن را به مدت بیش از 20 دقیقه نگه ندارید زیرا ممکن است باعث یخ زدگی شود. برای مراقبت و راحت بودن، یک حوله را دور بسته یخ بپیچید تا از انجماد پوست جلوگیری کنید.
کمپرس
برای کاهش تورم که همراه با صدا دادن زانو است، از یک باند فشرده سازی استفاده کنید. این باندها عبارتند از انواع الاستیک، ایر کست، کفشهای ویژه یا اسپلینت ها. با پزشک چک کنید که کدام یک برای استفاده مناسب هستند و تا چه اندازه باید آنها را سفت ببندید.
ارتفاع
راه دیگر برای کمک به کاهش تق تق زانو و تورم همراه با آن، این است که پای خود را روی یک بالش و بالاتر از سطح قلب قرار دهید. این کار را در روز اول برای کمک به کنترل تورم انجام دهید اما ادامه ندهید.
مصرف دارو
برخی از داروها به کاهش تق تق زانو و التیام درد و التهاب ناشی از آن کمک میکند.
مصرف داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن میتواند به کاهش درد و کاهش میزان تحریک کمک کند. داروهای تجویزی به بازسازی غضروف آسیب دیده کمک کرده و حرکت را در مفصل تسهیل میکنند.
بریس
بریس زانو کمک میکند تا حمایت و فشرده سازی برای مفصل زانو و عضلات اطراف آن ایجاد شود و باعث کاهش صدا دادن زانو میشود. تسمههایی که قابل تنظیم برای فیت شدن راحت هستند. مواد جاذب رطوبت به کار رفته در بریس، زانو را خنک و خشک نگه میدارد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از موثرترین راهها برای درمان تق تق زانو است.
در صورت وجود یک پارگی جزئی مینیسک، فیزیوتراپی و مدیریت فعالیت میتواند به خوبی برای درمان مشکل زانو و به حداقل رساندن صدای دردناک عمل کند. هنگامی که صدا دادن زانو برطرف میشود، پزشک میتواند بیمار را در جهت تقویت زانو و اطراف آن، مچ پا و رانها راهنمایی کند بتواند در آینده از بروز آسیب و درد بیشتر جلوگیری کند.
تمرینات صدا دادن زانو
یکی از راههای درمان صدادادن زانو، ورزشهای تقویت زانو است.
اگر فرد میخواهد زانوی خود را قوی نگه دارد، باید تمام ورزشهای مربوط به اندامهای پایینی بدن را انجام دهد: به عنوان مثال:
تمرین کوادریسپز
برای تقویت و محافظت از زانو، انجام تمرینات کوادریسپز ضروری است. برخی از تمرینات خاص که نیاز به کشش پا دارند یا انقباض استاتیک عضلات کوادریسپز را تقویت میکنند. جهت انجام این تمرین، ابتدا روی زمین بنشینید و هر دو پا را صاف در جلوی خود قرار دهید. سپس یک حوله لولهشده را زیر ران راست و نزدیک زانو قرار دهید. زانوی سمت چپ را خم کنید و بهخاطر داشته باشید پای چپ را صاف بر روی کف زمین نگه دارید. هنگامی که زانوی سمت چپ را خم میکنید، ران راستتان را از زمین بلند نکنید. این تکنیک را چهار ست و هر ست را 10 بار کامل تکرار کنید.
تقویت همسترینگ
آخرین چیزی که بیمار میخواهد، عدم تعادل بین همسترینگ و کوادریسپز او است؛ این عدم تعادل باعث میشود که زانو نسبت به آسیب حساستر شود. بیمار ممکن است بخواهد قسمت پشتی همسترینگ را تقویت کند تا از این عدم تعادل جلوگیری شود. یکی از تمریناتی که به خوبی عمل میکند، انقباض تقویتی همسترینگ است. برای انجام این کار، بیمار باید به پشت خود دراز بکشد و زانوها را با زاویه 45 درجه خم کند. انگشتان پای خود را از زمین بلند کند؛ هنگام انجام این کار نیز زانوها را به یکدیگر فشار دهد تا همسترینگ منقبض شود. چهار ست را 10 بار به طور کامل تکرار کنید.
عمل جراحی
در برخی موارد، متخصص فیزیولوژی ممکن است نتواند درد زانوی ناشی از مینیسک را بهبود بخشد و در این صورت، عمل جراحی ممکن است ضروری باشد. متخصص جراح میتواند از طریق آرتروسکوپی، مینیسکهای آسیب دیده را ترمیم کرده و بخشهای آسیب دیده یا بخشهای ساییده را بردارد. با برداشتن بخش آسیب دیده، ساییدگی در محل متوقف شده و صدا دادن و درد نیز کاهش مییابد. پس از عمل جراحی، انجام فیزیوتراپی بسیار مهم است. این فرایند به کاهش تورم، شروع فعالسازی و تقویت عضلات کمک میکند.