تاندون کشکک استخوان ران و کشکک را به هم متصل میکند. از بین رفتن کلاژن بافت این ناحیه به علت فشارهای مداوم، سفتی مزمن عضله همسترینگ، یا بهبود نامناسب این موضع میتواند باعث تاندونیت زانو شود اما این عارضه میتواند در پی استفاده بیش از حد از زانو و بهبود نامناسب آن رخ دهد. اگرچه این عارضه در برخی موارد به صورت خود به خود بهبود مییابد درمان، نادرست این موضع میتواند باعث بدتر شدن آن شود و در نهایت به تحلیل رفتن تاندون بیانجامد. این مسئله در تعداد زیادی از ورزشکاران شایع است و معمولاً بیش از ۲۰ درصد از ورزشکاران را درگیر میکند. بهبود کامل این عارضه به کمک فیزیوتراپی بین ۶ تا ۱۲ ماه طول میکشد.
گاهی اوقات زانوی پرشگران ممکن است به نظر برسد که تحت عنوان یک آسیب دیدگی خفیف قرار میگیرد و به عنوان یک مشکل جدی در نظر گرفته نشود. به همین دلیل، بسیاری از ورزشکاران ادامه تمرینات و رقابتهای خود را میدهند و آسیب دیدگی زانو را فراموش میکنند یا تلاش میکنند خودشان درمان آن را انجام دهند. با این حال، بیمار باید به یاد داشته باشد که آسیب دیدگی زانوی پرشگران یک مشکل جدی است که در طول زمان بدتر میشود و در نهایت نیاز به عمل جراحی دارد. توجه فوری به نظر پزشکی و درمان به موقع میتواند از وقوع آسیب دیدگی بیشتر در زانو جلوگیری کند. با این حال، همانند سایر مشکلات، علل اصلی تاندونیت پاتلا در این حالت مشخص نیست، اما با روشهای موجود میتوان به خوبی درمان این وضعیت را انجام داد.
در کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی دکتر موید نیا انواع خدمات درمانی و توانبخشی شامل فیزیوتراپی، ورزش درمانی، شاک ویوتراپی، تزریق اوزون و پی آرپی برای رفع آسیب تاندون به شما عزیزان ارائه می شود.
علت آسیب دیدگی و پارگی تاندون زانو چیست؟
از آنجایی که تاندون زانو نیروی بسیار زیادی را جذب میکند. رشتههای طولانی بافت همبند که تاندون میسازند آسیب می بینند. در این عارضه همانند تاندونیت آستین التهاب بافت مربوطه علت اصلی بروز مشکلی نیست اما ساختار آسیب دیده و تحلیل رفته تاندون که باعث فشار مزمن در تاندون پاتلا شده است، عامل اصلی این مشکل محسوب میشود. متاسفانه این امر باعث میشود که تاندونیت پاتلا به یک مشکل مزمن تبدیل شود و درمان آن چند ماه طول بکشد
- . انعطاف پذیری نامناسب عضلات همسترینگ و عضلات چهار سر ران ریسک بروز تاندونیت پاتلا را افزایش میدهد.
- ضعیف بودن پا و نداشتن قدرت کافی در بروز این عارضه نقش دارد.
- ضعیف بودن عضلات ران باعث میشود که فرد نتواند فشار که به زانویش وارد میشود را تحمل کند و این عارضه باعث شود فشار بسیار زیادی به زانوهای او وارد گردد.
این موارد نشان میدهد که هر چه عضلات قسمت فوقانی ران دچار سفتی و خشکی بیشتری باشند احتمال اعمال فشار بر زانو افزایش مییابد و در نتیجه چرخش مفصل دشوار خواهد بود.
علائم این عارضه چیست؟
علائم پارگی تاندون زانو شامل التهاب و درد در قسمت جلوی زانو و قسمت پایین کشکک یا تاندون در هنگام کشیدن پا است، اما این درد در هنگام خم شدن پا به طور کامل احساس نمی شود سوزش زانو یا گرم شدن این ناحیه به علت درد، افزایش درد در هنگام تکان دادن زانو از علائم پارگی تاندون زانو محسوب می شوند. در صورتی که بیمار دچار پارگی تاندون شده باشد، تورم زانو را نیز احساس خواهد کرد. زانو نسبت به لمس کردن حساس و دردناک خواهد بود. در اکثر موارد کشیدگی تاندون زانو باعث بروز تورم نمی شود بنابراین این علامت در همه بیماران احساس نخواهد شد.
روشهای تشخیص زانوی جهندگان
تاندونیت پاتلا معمولاً در معاینه جسمانی مشخص می شود و در برخی موارد انجام ام آر آی برای تهیه تصویر دقیق از زانو برای تشخیص این آرزو ضروری است.
آسیب و پارگی تاندون زانو را چگونه درمان کنیم؟
پزشکان برای درمان و توانبخشی آسیب تاندون کشکک زانو (زانوی جهندگان) روشهای زیر را با به بیماران توصیه میکنند:
استراحت دادن به تاندون آسیب دیده زانو
بیمار باید در فواصل زمانی منظم در فعالیت هایی که شامل دویدن، پریدن و دو است استراحت کند. بیمار نباید درد زانوی خود را نادیده بگیرد و ورزش کند. درد زانو به صورت خود به خود از بین نخواهد رفت، در حقیقت هرچه بیشتر ورزش کند و وضعیت زانوی نیز بدتر خواهد شد. ادامه دادن تمرینات ورزشی میتواند باعث آسیب دیدگی بیشتر زانو شود در صورتیکه بیمار درد زیادی را تحمل میکند باید دست از تمرین کردن بکشد و استراحت کند زیرا این فعالیت ورزشی باعث تشدید مشکل او خواهد شد.
قرار دادن یخ روی زانو
برای تسکین درد و تورم زانو، بیمار میتواند از کمپرس یخ استفاده کند. این روش شامل قرار دادن یک تکه یخ درون یک حوله کوچک و قرار دادن آن بر روی زانو است تا درد و تورم به حداقل برسد. بیمار میتواند پس از انجام تمرینات ورزشی، برای تسکین درد، کمپرس یخ را به مدت ۱۰ دقیقه روی زانو قرار دهد. با این حال، باید به یاد داشته باشد که استفاده از کمپرس یخ تنها به تسکین موقت درد کمک میکند و مشکل اصلی را حل نمیکند.
استفاده از باند کشی برای بستن زانوی آسیب دیده
- بیمار باید باند کشی را زیر زانوی خود به ببندد. باند کشی به تاندون فشار وارد میکند. به این ترتیب با توزیع فشار در سراسر تاندون به کاهش درد کمک خواهد کرد.
- باند کشی یک وسیله محافظ مناسب است که بیمار میتواند در دوره توانبخشی از آن استفاده کند.
- باند کشی مخصوص تاندون زانو در داروخانه و مراکز عرضه تجهیزات پزشکی موجود است.
- در صورتی که بیمار از باند کشی استفاده میکند باید بداند که بهبود تاندون مستلزم صرف زمان است.
ثابت نگه داشتن پا
در صورتی که بیمار در هنگام استراحت دادن به پای خود دچار درد شده باشد به احتمال زیاد برای ثابت نگه داشتن پایش به بریس نیاز خواهد داشت، هنگامی که از میزان درد کاسته شد میتواند به تدریج فعالیت خود را افزایش دهد. اما باید فقط به شرطی ورزش کند که تمرینات ورزشی باعث بروز درد نشود. اگر بیمار آنقدر درد دارد که قادر به حرکت دادن پای خود نباشد، باید فورا به پزشک مراجعه کند. به احتمال زیاد تا زمانی که زانوی بیمار به طور کامل بهبود یابد به استراحت نیاز خواهد داشت.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از روشهای موثر برای درمان انواع مشکلات زانو مانند آسیب دیدگی تاندون زانو است. پزشک ممکن است تمرینات ورزشی ویژهای را برای کشش و تقویت عضلات زانو، به وی پیشنهاد دهد و بر روی تقویت عضلات همسترینگ (عضلات پشت ران) بیمار تمرکز کند. به نظر میرسد که ضعف عضلات همسترینگ عامل اصلی تاندونیت پاتلا است. تمرینات ورزشی مخصوص این وضعیت شامل انقباضات ایزومتریک (تقویت مکانیکی عضلات بدون تغییر در طول آنها) عضلات چهار سر ران، کشش پا، تمرینات لانچ (تمریناتی که شامل پرش و جهش هستند) و تمرین اسکات برونگرا (تمرینی که بر روی ران قرار میگیرد و در حرکت انعطافپذیری آن تأثیر میگذارد) میشوند.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به درون زانو
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به درون زانو میتواند به تاندون ضعیف شده کمک کند به ترمیم و بازسازی فوری خود بپردازد. پزشک برای تزریق پلاسما نمونه خون بیمار را تهیه میکند، سپس آن را درون سانتریفیوژ قرار میدهد تا پلاسمای غنی از پلاکت از بقیه محتویات خون جدا شود. در مرحله بعد پلاسمای تهیه شده به درون تاندون تزریق می شود. به طور کلی این فرآیند حدود ۲۰ دقیقه طول میکشد.
شاک ویو تراپی
در شاک ویو تراپی از امواج صدا برای تسکین درد تاندون استفاده می شود. تحقیقات نشان داده است که شرکت طراحی میتواند با تحریک سلولها برای ترمیم تاندون، به بهبود بیمار و تسکین درد او کمک کند. معمولاً از این روش درمانی زمانی استفاده میشود که سایر روشهای درمانی کمک به بهبود بیمار نکرده باشند.
اوزون تراپی
معمولاً از گاز اوزون برای درمان تعداد زیادی از سندرومهایی که مفاصل زانو، عضلات، و تاندونها از قبیل تاندون زانو را تحت تاثیر قرار میدهند، استفاده می شود. مکانیسم تسکین درد در اوزون تراپی بر مبنای تحریک مخدر های داخل بدن و سروتونین قرار دارد بنابراین آستانه تحمل درد را افزایش میدهد. ویژگی ضد التهابی گاز اوزون باعث کاهش تورم مفصل، ادم، و فشار بر ساختارهای ریشه عصب می شود. پس از تزریق گاز اوزون پزشک از بیمار میخواهد که به انجام حرکات چرخشی -کششی زانو بپردازد تا دارو در سراسر مفصل پخش شود.
یونتوفورز
یونتوفورز به انتقال موضعی دارو (داروهای مسکن و ضد التهاب) از طریق امواج الکتریکی گفته می شود. برخی از تحقیقات نشان داده است که یونتوفورز به همراه کورتیزون میتواند به بهبود سریع بیمار کمک کند.
استفاده از تمرینات اسکات برونگرا
ورزش درمانی یکی از روشهای موثر برای درمان و توانبخشی آسیب دیدگی تاندون کشکک زانو است. پزشک برای بهبود وضعیت پای بیمار انجام برخی از تمرینات ورزشی را پیشنهاد میکند. بیمار میتواند از تمرینات اسکات برونگرا برای تقویت عضلات همسترینگ، عضلات چهار سر ران، و عضله سرینی استفاده کند و برای انجام این تمرین به صورت زیر عمل نماید:
- با زاویه ۲۵ درجه به سمت جلو خم شود و پاهایش را کنار هم قرار داده، رانهایش را به عرض شانه باز کند و پاشنه پای خود را روی یک سطح بلند قرار دهد.
- قسمت پایین کمر خود را صاف نگه دارد. به آرامی شروع به اسکات زدن کند تا کاملاً مماس با سطح زمین قرار بگیرد. در این حالت اصلا نباید حرکت کند.
- طی مدت ۳ ثانیه به آرامی بنشیند و طی مدت ۳ ثانیه به آرامی بایستد.
- سه مرتبه و هر بار ۱۵ دقیقه به تکرار این تمرین بپردازد.
در صورتی که انجام این تمرین موثر باشد باید از میزان درد بیمار کاسته شود و بیمار بتواند در مدت کوتاهی و انجام فعالیت ورزشی بپردازد. در این روش به غیر از التهاب پوست هیچ عارضه دیگری گزارش نشده است. این روش یک پدیده کاملاً جدید است و هنوز هیچ عارضه دیگری در ارتباط با ان شناسایی نشده است.
عمل جراحی
در صورتی که پزشک شبههای به وجود تاندونیت مزمن پاتلا داشته باشد، ممکن است عمل جراحی برای پاکسازی مواد زائد در تاندون را پیشنهاد دهد. پزشک براساس شدت آسیب، به ترمیم پارگیهای تاندون بیمار میپردازد. احتمالاً پزشک برای اتصال مجدد تاندون، چند سوراخ کوچک در کشکک ایجاد خواهد کرد. سپس با استفاده از نخهای خیاطی، تاندون را به بخش بالایی کشکک متصل میکند. در روش جراحی مدرنتر، از گیرهها برای مجدداً اتصال تاندون به کشکک استفاده میشود. بعد از اتمام جراحی، بیماران ممکن است بتوانند به خانه بازگردند. پس از جراحی، باید در برنامه جامع توانبخشی و فیزیوتراپی شرکت کنند.