احساس سوزش در هر یک از بخشهای زانو معمولاً نشان دهنده وجود مشکلی بزرگتر است که نیازمند تشخیص و درمان است.
محل سوزش زانو معمولاً شواهدی از عامل بروز این مشکل خواهد بود. اگر دچار سوزش زانو هستید مراجعه به یک پزشک امری ضروری به شمار می رود، چراکه این مشکل می‌تواند نشان دهنده وجود مشکلاتی باشند که شاید نیاز به رسیدگی فوری داشته باشد.
پزشک متخصص بسته به ناحیه ای که احساس درد دارید و علت آن، درمان مناسب را پیشنهاد خواهد کرد.
محل سوزش زانو
محل سوزش زانو معمولاً شواهدی از عوامل بروز آن را به دست می دهد. در قسمت های زیر درباره بعضی عوامل زانودرد در بخش‌هایی به خصوص از زانو صحبت می کند.
جلوی زانو
احساس سوزش در جلوی زانو معمولاً در نتیجه آسیب دیدگی هایی مانند موارد زیر است:
- التهاب تاندون ها
- کندرومالاسی
- سندروم درد پاتلوفمورال
- بورسیت یا التهاب کیسه های مفصلی زانو
- آرتریت
کنار زانو
اگر فردی در کنار زانویش احساس سوزش کند، این مسئله می‌تواند در نتیجه سندروم ایلیوتیبیال یا پس انسرین بورسیت (التهاب مخاطی در قسمت داخلی زانو) باشد.
پشت زانو
احساس سوزش در پشت زانو می تواند در نتیجه یکی از موارد زیر باشد:
- استفاده بیش از حد از زانو
- پارگی رباط
- پارگی غضروف
- کیست بیکر (ورم و برجستگی پشت زانو)
عوامل سوزش زانو
در قسمتهای پایین به بعضی از عوامل احتمالی بروز سوزش زانو و چگونگی درمان آن ها با جزئیات پرداخته شده است.
پارگی غضروف زانو
غضروف زانو یا مینیسک به ضربه گیری در مفصل در طول انجام فعالیت های فیزیکی مانند پیاده روی، دویدن یا پریدن کمک میکند. غضروف زانو در صورت وارد شدن ضربه یا چرخش شدید زانو توسط فرد، ممکن است پاره شود. این آسیب دیدگی دردناک می تواند احساسی مانند سوزش داشته باشد.
پارگی رباط زانو
معمولاً در نتیجه وارد شدن یک ضربه به قسمت خارجی زانو رخ می دهد. افرادی که ورزش هایی مانند هاکی، فوتبال یا ورزش های تماسی دیگر انجام می دهند، تحت خطر بیشتر پارگی یا کشیدگی رباط زانو قرار دارند.
کارشناسان سلامت معمولاً پارگی‌رباط را با توجه به شدت آن دسته بندی می کند. پارگی جزئی ممکن است به درمان کمتری در مقایسه با پارگی کامل رباط نیاز داشته باشد.
زانوی دونده یا کندرومالاسی
زانوی دونده که آن را کندرومالاسی نیز می نامند، معمولاً در نتیجه استفاده بیش از حد از مفصل زانو رخ می دهد. این موضوع به خصوص در میان دوندگان و افرادی که به صورت مداوم بر زانوهایشان فشار وارد می کنند، رخ می دهد.
کندرومالاسی زمانی رخ می‌دهد که غضروف زانو تخریب شده و خاصیت ضربه گیری کمتری در زانو وجود داشته باشد.
استئوآرتریت
استئوآرتریت شایع ترین شکل آرتریت است؛ در واقع حدود ۳۱ میلیون آدم زنده در دنیا دچار این مشکل هستند. مشکل استئوآرتریت تقریباً هر مفصلی از بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، اما شایع ترین شکل آن در دستها، لگن، ستون فقرات و زانو هاست. استئوآرتریت را با سایش و از بین رفتن غضروف محافظتی در مفاصل دسته‌بندی می‌کنند. نمی‌توان این مشکل را درمان کرد یا غضروف از بین رفته را برای مثال با مصرف دارو درمان کرد. بنابراین این مشکل در نهایت ممکن است نیازمند تعویض مفصل باشد.
التهاب تاندون پاتلا
التهاب تاندون پاتلا یک آسیب دیدگی ناشی از استفاده بیش از حد از تاندون هایی است که کشکک را به نازک‌نی متصل می کند. این مشکل می‌تواند سوزش زانو و درد در جلوی زانو را به همراه داشته باشد.
سندروم نوار ایلیوتیبیال
مشکل سندروم نوار ایلیوتیبیال معمولاً دوندگان را تحت تاثیر قرار می دهد. این مشکل زمانی رخ می دهد که بافت ارتباطی در طول ساق پا در حین دویدن یا فعالیتهای فیزیکی دیگر به قسمت بیرونی زانو ساییده می شود. سندروم نوار ایلیوتیبیال می‌تواند احساسی مثل سوزش در زمان ساییده شدن نوار به قسمتی از زانو را ایجاد کند.
PFPS
مشکل PFPS در جلوی زانو رخ می دهد؛ این مشکل معمولاً با یک درد خفیف شروع میشود و به تدریج زیاد میشود و ممکن است در یک یا هر دو زانو رخ دهد ومعمولاً در طول فعالیتهای فیزیکی بدتر می شود.
احساس سوزش در زانو درد شبانه
بعضی افراد، افزایش سوزش در زانو درد شبانه را گزارش کرده اند. این موضوع می تواند به دلایل زیر رخ دهد:
- قطر عروق خونی در زمان خواب بیشتر میشود و فشار بیشتری بر اعصاب وارد می کند.
- فکر کردن درباره درد فیزیکی، بدون اینکه حواس پرتی های طول روز را داشته باشید، می‌تواند عاملی روانی در افزایش احساس سوزش باشد
- سیگنال های هورمونی در زمان خواب کاهش پیدا میکند و باعث می شود سیگنال های درد بیشتری به مغز منتقل شود
سوزش زانو چطور تشخیص داده میشود؟
لازم است تا برای انجام یک تشخیص درست به پزشک مراجعه کنید. پزشکتان برای تعیین عامل ایجاد سوزش زانو شما را مورد معاینه و ارزیابی قرار می دهد. اولین کاری که می کند این است که از شما راجع به سابقه پزشکی و فعالیت های اخیرتان می پرسد. آزمایشات تصویربرداری مانند ام آر آی و اشعه ایکس نیز می تواند برای ارزیابی دقیق وضعیت زانویتان مورد استفاده قرار بگیرد. در بعضی موارد از سوزش زانو ممکن است انجام آزمایش خون نیز تجویز شود.
درمان سوزش زانو
انجام درمان سوزش زانو به عامل ایجاد کننده این مشکل بستگی دارد.
پارگی غضروف زانو (آسیب دیدگی سطح مفصل)
اولین مرحله درمان پارگی غضروف به صورت غیر جراحی است و می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تمریناتی برای تقویت عضلات مانند فیزیوتراپی یا برنامه تمرینات خانگی
- داروهای تسکین درد مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
- تزریق استروئید در زانو
مرحله بعدی برای آن دسته از افرادی که مشکلشان با انجام درمان های محافظه کارانه و غیر تهاجمی بهبود نمی یابد، انجام جراحی است. گزینه های مختلف جراحی عبارتند از:
- کندروپلاستی زانو، غضروف آسیب دیده برای کاهش اصطکاک در مفصل، هموار می شود.
- دبریدمان زانو، قسمتهای شل شده غضروف برداشته می شود و مفصل با محلول سالین شستشو داده می شود.
- پیوند اتوگرافت استئوکندریت (OATS)، غضروف های سالم از قسمت هایی که وزن بدن را تحمل نمی‌کند، برداشته میشود و به نواحی آسیب دیده پیوند داده می شود
- کاشت کندروسیت اتولوگ، قسمتی از غضروف برداشته می شود در آزمایشگاه کشت داده می شود و مجدداً وارد زانو می شود و در آن بیشتر رشد میکند و تبدیل به یک غضروف سالم می شود
پارگی رباط زانو
اگر پارگی رباط زانو به صورت جزئی تشخیص داده شود، درمان آن می تواند به شکل زیر باشد:
- تمرینات تقویتی عضلات
- بریس محافظتی زانو که در هنگام انجام تمرین باید پوشیده شود
- محدود کردن فعالیت هایی که می‌تواند منجر به بروز آسیب‌های بیشتر شود
پارگی کامل رباط زانو را باید با انجام جراحی ترمیم کرد.
زانوی دونده (کندرومالاسی)
درمان اولیه کندرومالاسی عبارت است از:
- اعمال یخ برای کاهش تورم بعد از انجام تمرین ورزشی
- کاهش درد با استفاده از داروهای بدون نسخه
- استراحت دادن به مفصل زانو که شامل خودداری از انجام حرکت اسکوات یا زانو زدن میشود
- تصحیح راستای پاتلا با استفاده از بریس، نوار کشی یا گن اصلاحی پاتلا
استوار تریت در زانو
نمی‌توان استئوآرتریت را به حالت قبل برگرداند، بنابراین بهترین راه این است که سعی کنید نشانه‌های این بیماری را مدیریت کنید و برای این کار می توان موارد زیر را در نظر گرفت:
- مدیریت درد با مصرف داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم
- فیزیوتراپی و کاردرمانی
- تزریق کورتیزون
در نهایت شاید جراحی تعویض مفصل ضروری باشد.
التهاب تاندون پاتلا
این مشکل معمولاً با موارد زیر درمان میشود:
- استراحت کردن، به خصوص خودداری از دویدن و پریدن
- اعمال یخ برای کاهش تورم
- مدیریت درد با استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه
- تمرینات ورزشی متمرکز بر عضلات ران و ساق پا
- تمرینات کششی برای کشیدگی واحد عضلانی-تاندونی زانو
- چسباندن نوار روی تاندون پاتلا برای انتقال و توزیع نیروی وارد بر تاندون به نوار
اگر روش های درمانی غیرتهاجمی موثر نبودند، پزشکتان ممکن است گزینه های زیر را پیشنهاد کنند:
- تزریق پی آر پی یا پلاسمای غنی از پلاکت
- روش سوزن نوسانی (oscillating needle)
سندروم ایلیوتیبیال
روش درمانی تایید شده برای سندروم ایلیوتیبیال وجود ندارد، با این حال افرادی که این مشکل را دارند معمولاً گام های زیر را طی می‌کنند:
- خودداری از انجام فعالیتهایی مانند دویدن و تلاش برای انجام کراس ترینینگ به جای آن
- ماساژ عضلات سرینی، چهارسر و نوار ایلیوتیبیال
- افزایش قدرت عضلات مرکزی بدن، عضلات سرینی و عضلات لگن
- انجام فیزیوتراپی
- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
- اعمال بسته یخ روی ناحیه دردناکی
- انجام تزریق استروئید موضعی در صورتی که هیچ یک از روشهای درمانی دیگر موثر واقع نشود
PFPS
بعضی روشهای درمانی کلی برای PFPS عبارتند از:
- مصرف داروهای بدون نسخه
- پوشیدن بریس های حمایت
- استراحت کردن و خودداری از بالا رفتن یا پایین آمدن از پله و زانو زدن
- انجام تمرین های ورزشی برای تقویت عضلات همسترینگ، چهارسر و لگن
در موارد شدیدتر ممکن است پزشک توصیه به انجام جراحی آرتروسکوپی کند که شامل برداشتن و هموار کردن غضروف آسیب دیده میشود.
چه زمانی به دیدن پزشک بروم؟
گاهی اوقات فرد بلافاصله بعد از متحمل شدن آسیب دیدگی زانو باید درمان را آغاز کند. در موارد دیگر فرد ممکن است سعی کند با دردی که دارد کنار بیاید و تنها در صورتی که درد شدید شود به پزشک مراجعه کند.
بهترین راه حل برای آسیب دیدگی های ناشی از استفاده بیش از حد از زانو، استراحت، اعمال بسته یخ و انجام تمرینات ورزشی برای کمک به تقویت عضله بدون وارد کردن فشار بر زانو است. با این حال اگر علیرغم استراحت همچنان درد داشتید، فرد باید نشانه هایش را با پزشک در میان بگذارد. آنها ممکن است درمان های دیگری مانند فیزیوتراپی و کاردرمانی را پیشنهاد کنند؛ در موارد شدیدتر حتی شاید لازم باشد که جراحی صورت گیرد.
سوالات متداول
معنای داشتن سوزش در زانو چیست؟
سوزش در جلوی زانو معمولاً در نتیجه آسیب دیدگی ناشی از استفاده بیش از حد از زانو رخ می‌دهد که به آن زانوی دونده یا کندرومالاسی یا سندروم درد پاتلوفمورال نیز گفته می شود. همچنین عامل بروز این مشکل می‌تواند تاندونیت ناشی از التهاب تاندون پاتلا باشد.
آیا آرتریت می تواند سوزش زانو را به همراه داشته باشد؟
اشکال مختلف آرتریت می تواند درد و سفت شدگی مفصل شامل مفصل زانو را به همراه داشته باشند و ممکن است در بعضی از موارد این درد به شکل سوزش زانو حس شود.
عامل سوزش کشکک زانو چیست؟
سوزش در کشکک زانو معمولاً در نتیجه بیماری زانوی دونده که به آن کندرومالاسی یا سندروم درد پاتلوفمورال نیز گفته می شود، رخ می‌دهد که معمولاً در میان ورزشکاران دیده میشود، اما همچنین در نتیجه استفاده بیش از حد از مفصل نیز بروز می کند.
نشانه های آسیب دیدگی عصبی در زانو چیست؟
تغییر در احساس بیمار نسبت به ران، زانو یا ساق پا، مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن، سوزش یا درد می تواند از نشانه های آسیب دیدگی عصبی زانو باشد. ضعف زانو یا ران شامل مشکل در بالا یا پایین رفتن از پله ها به خصوص در پایین رفتن که همراه با خالی کردن زانو همراه باشد، نیز از نشانه های دیگر آن است.
